Hoe werd het mogelijk?! 14 grauwe vliegenvangers

“De zomer kon voor ons niet mooier beginnen dan met deze jonge grauwe vliegenvangers. We zijn dan ook best trots, want dat broedsucces is een beetje maatwerk, dat wij hebben geleverd. Door ervoor te zorgen dat er voldoende insecten in onze tuin kwamen, zagen we het broedsucces alsmaar toenemen.”

“In ons eerste jaar in Friesland lukte het de vliegenvangers amper één jong groot te brengen. In de twee jaar daarop was het niet veel beter. Maar toen wij de tuin ombouwden tot een aantrekkelijke tuin voor insecten, ging het broedsucces met sprongen vooruit. Meer biodiversiteit heeft wel degelijk een positief effect op tuinvogels. Met simpele aanpassingen kun ook u erg veel bereiken, zelfs in een kleine tuin.”

“Hoe wij dat gedaan hebben? Onze tuin stond vol prachtige rozen en hortensia's. Mooie planten met een hoge sierwaarde, maar het zijn kleine onzichtbare ecologische rampjes voor insecten. De rozen gaan vaak niet volledig open waardoor de o zo belangrijke nectar onbereikbaar is voor bijen, hommels en zweefvliegen. En de roze en blauwe bloemen van de hortensia’s zijn allemaal steriel en produceren dus geen nectar. Mooi voor wat kleur in de tuin maar voor insecten volledig waardeloos.”

“We hebben daarom vrijwel alle rozen en hortensia’s vervangen voor planten waar insecten wel blij van worden. Zoals stijf ijzerhard (Verbena bonariensis) met zijn donkerpaarse bloemen, herfst aster (Aster novae-angliae) en de inheemse grote kattenstaart (Lythrum salicaria), een plant die het goed langs de vijver doet, maar ook zeker droog kan staan en vlinders zijn er dol op. De insecten kwamen massaal en daar werden de grauwe vliegenvangers weer blij van.”

“Daarna pakten we het grasveld in de voortuin flink aan. We hebben het omgetoverd van een strak biljardlaken naar een kleine bloemenweide. Ook daar waren de insecten enthousiast over. We zagen het broedsucces van de grauwe vliegenvanger dat jaar toenemen: ze gingen van 1 naar 4 jongen!”

“Dat biljartlaken toverden we om door het in te zaaien met een zaadmengel met verschillende klaversoorten, smalle weegbree (Plantago lanceolata), pinksterbloem (Cardamine pratensis) en gewone brunel (Prunella vulgaris). Om het gras te remmen in zijn groei hebben we grote en kleine ratelaar ingezaaid. Ratelaars noem je met een moeilijk woord halfparasieten. Omdat ratelaars zelf nauwelijks wortels hebben, hechten ze zich aan de wortels van gras en krijgen zo hun voedingstoffen binnen. Ze pikken als het ware de voeding af en remmen daarmee de groei van gras, waardoor we minder vaak hoeven te maaien. Daarnaast heeft ratelaar prachtige gele bloempjes waar veel insecten op afkomen. Een aanrader dus.“

“De aanleg van de vijver bracht nóg een nieuwe voedselbron naar de tuin: waterjuffers en libellen. Dit zijn prachtige vliegende juweeltjes, maar ook eiwitrijk voedsel voor vogels. Na de aanleg van de vijver zagen we een significante toename van het aantal jonge grauwe vliegenvangers dat uitvloog. In 2017 gingen we namelijk van 1 paartje vliegenvangers naar 2 paartjes en samen brachten ze 9 jongen groot. Als bonus ging één van de twee paartjes voor een tweede keerbroeden, waardoor de teller dat jaar kwam te staan op 14 jongen!! We konden ons geluk niet op.”

“U kunt de grauwe vliegenvanger zien als een soort graadmeter; door de toename van het aantal jonge vogels zagen wij dat we op de goede weg waren. Uiteraard profiteert niet alleen grauwe vliegenvanger van de biodiversiteit in onze tuin, maar ook andere zangvogels, zoals de braamsluiper, spotvogel en bonte vliegenvanger. Ze zijn allemaal dolgelukkig met het gevarieerde menu aan insecten en voor ons is het genieten in optima forma!!”

“Tot slot nog wat stichtelijke woorden. Als tuineigenaren kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan een stukje herstel van de biodiversiteit. Begin klein: door de grasmaaier wat vaker te laten staan (wat weer goed is voor het milieu, minder uitstoot) krijgt u vanzelf meer bloemen zoals klaver en madeliefjes in uw tuin. Het hoeft allemaal niet zo ingewikkeld te zijn.”