Navigatie overslaan
Great green macaw / Shutterstock Alle berichten

Ara’s beschermen in Costa Rica

Geplaatst op 20 april 2021

Sarah de Groot heeft in Costa Rica samen met haar man Sam Williams de organisatie ‘Macaw Recovery Network’ (MRN) opgericht. Daarmee zetten ze zich in voor de bescherming van papegaaien en in het bijzonder voor de met uitsterven bedreigde ‘great green macaw’ (buffons ara in het Nederlands). Wereldwijd zijn er nog tussen de 500 en de 1000 great green macaws over, waarvan er ongeveer 300 in Costa Rica leven, volgens het Macaw Recovery Network.

Hoe komt het dat er nog maar zo weinig great green macaws zijn?

“Historisch gezien is de populatie bijna volledig uitgeroeid door massale ontbossing en stroperij. Alhoewel dat nu is afgeremd, blijft het onduidelijk waarom de populatie niet sneller herstelt. We weten dat er in Costa Rica elk jaar ongeveer 35 kuikens van deze soort uitvliegen. Dat zou genoeg moeten zijn om de populatie te laten herstellen, maar dat gebeurt niet.”

Waarom niet?

“Dat weten we niet zeker. Na het uitvliegen verdwijnen de volwassen vogels samen met de net uitgevlogen ara’s naar hoger gelegen beboste gebieden in Costa Rica en Nicaragua. De juveniele ara’s zijn pas na acht jaar klaar om zelf te broeden. De volwassen ara-paartjes zien we het volgende broedseizoen terug, maar een deel van de juveniele ara’s keert niet terug.

Om uit te zoeken wat er met de juveniele ara’s gebeurt, hebben we in samenwerking met een grote dierentuin in Indianapolis een studie opgezet waarbij we tien juveniele ara’s een GPS-zender geven. Uiteindelijk denken wij dat dit onderzoek cruciale informatie zal opleveren over wat er gebeurt met de ara’s die niet terugkeren.”

Great green macaw Great green macaw

Is het dan niet te laat?

“Naast het opzetten van studies moeten we direct actie ondernemen, zodat ze op korte termijn niet verdwijnen. We laten ook ara’s vrij waardoor nieuwe populaties ontstaan. Daarnaast beschermt ons team de kuikens in hun nesten waarbij we de lokale gemeenschap betrekken. Hiervoor leiden we vrouwen uit de omgeving op tot boswachters en werken samen met boeren aan herbebossing.”

Uiteindelijk zijn ook wij ook in Nederland op allerlei manieren afhankelijk van dat regenwoud, alleen al vanwege de klimaatcrisis. De great green macaw is een soort kanarie in de kolenmijn.

Jullie komen niet uit Costa Rica – waarom beschermen de Costa Ricanen deze great green macaws zelf niet?

“Onze organisatie wordt wel grotendeels gedragen door Costa Ricanen. Ook kent Costa Rica verschillende andere organisaties die zich inzetten voor de bescherming van natuurgebieden, wat op lange termijn zeker een gunstige invloed heeft op de ara. Maar om het uitsterven van een bedreigde soort te voorkomen, is acute actie en specifieke kennis verreist. Dit is wat onze organisatie zo sterk maakt; ons internationale netwerk verbinden we met de kennis en kunde van lokale biologen. Samen hebben we de beste kans om de great green macaw op korte termijn niet te laten verdwijnen!”

Waarom zouden Nederlanders zich het lot van de ara’s aan moeten trekken?

“Vogels maken deel van onze wereldwijde cultuur. Ze pakken glansrollen in films, en ze sieren menig kledingstuk. Ook hier in Nederland zie je vaak afbeeldingen van ara’s terug. Als zo’n iconische vogel uitsterft, verliezen we daarom eigenlijk ook een stukje van onze eigen cultuur.

Maar dat is niet de enige reden: de stand van de great green macaws vertelt ons heel veel over hoe goed het gaat met het tropisch regenwoud in Latijns Amerika. Uiteindelijk zijn ook wij in Nederland op allerlei manieren afhankelijk van dat regenwoud, alleen al vanwege de klimaatcrisis. De great green macaw is een soort kanarie in de kolenmijn.”

Forest Canopy Costa Rica Forest Canopy Costa Rica Forest Canopy Costa Rica

Wat zouden we hier kunnen doen?

“Wees voorzichtig met de foto’s en filmpjes die je op sociale media van papagaaien in gevangenschap deelt. Je maakt dan indirect reclame voor de stroperij van deze vogels. Zo is de geelvleugelara een populair huisdier. Maar in het wild is het op bepaalde plekken een bedreigde diersoort.

Daarnaast kun je letten op wat je eet. Probeer bijvoorbeeld zo min mogelijk tropisch fruit van multinationals te consumeren. De steeds massalere teelt van ananas stimuleert ontbossing en vormt in Costa Rica een grote bedreiging voor kleine boeren. Terwijl deze kleine boeren juist een sleutelrol kunnen vervullen bij het beschermen van biodiversiteit.

En mocht je ooit zelf in Costa Rica komen, zoek ons dan op! Wij verzorgen namelijk vogeltrips waarbij de deelnemers kunnen helpen bij het tellen van ara’s. Ook zijn wij vaak op zoek naar vrijwilligers, en leiden wij mensen op om werkzaam te worden in de wereld van natuurbescherming.”

Hoe Sarah de Groot een ara-beschermer werd

Sarah de Groot werkte na haar opleiding vijf jaar als fysiotherapeute op Bonaire. Daar leerde ze haar man kennen die een PHD in ecologie heeft gedaan in Sheffield. Hij stak haar aan met de fascinatie voor papegaaien. Samen zijn ze op Bonaire papegaaien gaan beschermen en begeleidden zij excursies voor de educatie over de Nederlandse papegaai. In 2015 werden Sarah en haar man uitgenodigd om in Costa Rica een bestaande organisatie genaamd ‘The Ara-Project’ te leiden. Een broedproject om papegaaien vrij te laten in de natuur. Ze ondervonden dat ze op deze manier de meeste bedreigde ara’s toch niet effectief genoeg konden beschermen. Daarom hebben ze de Macaw Recovery Netwerk opgericht. Tegenwoordig zetten zo’n 30 mensen zich in voor de organisatie (waarvan ongeveer 10 vrijwilligers) en werken ze samen met ongeveer 20 partnerorganisaties.

Wetenschappelijk onderzoek

Hoe gaat het met een vogelsoort? Wat veroorzaakt een eventuele achteruitgang? Wat zijn effectieve maatregelen om die achteruitgang aan te pakken en een soort te beschermen? Vogelbescherming ondersteunt en initieert om die reden wetenschappelijk onderzoek.

Meer over onderzoek

Partner van BirdLife International

Wereldwijd wordt de natuur in hoog tempo vernietigd. Om dat te stoppen zijn er in alle landen sterke natuurorganisaties nodig. Vogelbescherming draagt daaraan bij als Partner van BirdLife International en ondersteunt een aantal partners bij hun ontwikkeling.

Bekijk de video over BirdLife International