Crises

De coronacrisis, stikstofcrisis, plasticcrisis, vluchtelingencrisis, landbouwcrisis en natuurlijk de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Je wordt er akelig van als je ze achter elkaar opdreunt. Al die crises hebben een link met onze manier van leven en omgang met de natuur. Bij de biodiversiteit-, stikstof-, plastic- en de klimaatcrisis is dat klip en klaar. Maar ook bij de vluchtelingen- en zelfs de coronacrisis. Veel vluchtelingen vluchten voor oorlogsgeweld. Maar steeds meer mensen trekken ook weg omdat de plek waar ze van afhankelijk zijn, onleefbaar wordt. Zoals door degradatie van landbouwgrond in delen van Afrika en de toename van overstromingen in dichtbevolkte delta’s als in Bangladesh. En covid-19, de ziekte die door het recente coronavirus wordt veroorzaakt, lijkt bij ons mensen terechtgekomen door onbezonnen handel in wilde dieren voor menselijke consumptie. Wetenschappers wijzen erop dat het vernietigen van tropische bossen de kans vergroot dat dit soort virussen bij de mens komt.

Willen we deze crises oplossen en de stroom nieuwe crises indammen dan zal dat niet langer tegen de natuur in moeten, maar mét de natuur. De natuur als bondgenoot voor een betere toekomst. Dat vergt een fors andere houding. De tijd is er rijp voor. Overal kunnen we heel concreet ons handelen combineren met natuurherstel. We kunnen de landbouw nog verder intensiveren maar ook voor natuurinclusieve landbouw kiezen waarin we mét de natuur werken. Met minder koeien in een kruidenrijk weiland, goed voor vogels en insecten. En dat scheelt meteen in vervoer van soja over zee voor veevoer en het kappen van tropisch bos.

In West-Afrika kunnen we stoppen met monoculturen van shea-bomen en daarvoor in de plaats een rijk landschap met een diversiteit aan bomen en meerdere producten terugbrengen. Dat draagt bij aan een duurzame toekomst voor de bevolking en aan biodiversiteit met plek voor ‘onze’ trekvogels om te overwinteren.

Laten we ook stoppen met steeds hogere geasfalteerde dijken tegen de stijgende zeespiegel en extreem weer, maar brede groene dijken maken met openingen waardoor vis naar het achterland kan zwemmen. We kunnen nieuwe energieneutrale wijken bouwen met zonnepanelen in combinatie met groene daken, groene tuinen, parken met regenvijvers. We kunnen eindeloos doorgaan. De kern is: denk vanuit de natuur en doorbreek het oude denken. Dat is wat nodig is om nieuwe crises te voorkomen.

Het zal niet gemakkelijk zijn. Regeringen, bedrijven, wijzelf: de neiging is steeds weer om terug te vallen op bekende oplossingen. Voor vernieuwen is moed nodig, we zullen dingen moeten opgeven voor het onbekende. Als we iets van al die crises achter elkaar leren is dat het echt anders moet. Door dat te durven, maken we een mooiere gezondere wereld, vol natuur, waar vogels en andere dieren niet langer achteruitgaan.

Twee mondiale topconferenties staan op stapel: een over biodiversiteit en een over klimaat. Die zouden een keerpunt moeten markeren. Nederland, nu nog een van de slechtst presterende landen op het gebied van het behoud van biodiversiteit, kan daarin voorop lopen. We hebben er de kennis en innovatiekracht voor. Van voorloper in intensieve landbouw voor de export naar een land met natuur als fundament voor economie en welvaart: laten we ervoor gaan.