Tederheid met een grote bek

Met de gids zagen we ruim 400 soorten in 16 dagen, ook zeldzame. En daarna zag ik nog eens 30 andere soorten voor op de lijst. Costa Rica is met recht een belangrijk vogelland dus. In veel gevallen kon ik de vogels ook goed fotograferen. Voor dit blog zocht ik een thema anders dan de ‘zeldzaamheden’ die ik zag, en kwam met ‘de liefde’. Ik was namelijk driemaal getuige van de bijzondere hofmakerij van toekans en ara’s, grote vogels met grote bekken. Deze monogame vogels zijn voor het leven samen. Helaas allemaal in meer of minder mate bedreigd, doordat wij mensen hun regenwouden vernietigen.

Toekans zijn vrij algemeen in delen van natuurbewust Costa Rica. Ze zijn vaak te horen; een luid, warm en als ‘echo’ klinkende roep tussen een stel dat vaak op afstand van elkaar foerageert. Ik was een roepende zwartsnaveltoekan aan het fotograferen toen ineens de partner er naast kwam zitten. Die toverde een palmnoot in de snavel en bood deze met zachte duwtjes aan de partner. Van de ene naar de andere enorme snavel wordt de noot met ongelofelijke vernuft overgedragen. Ook een enkele keer door een gooi in de lucht! Na 10 minuten vlogen ze weg. De volgende dag zag ik ze paren.

De ontmoeting met de Buffons ara, een prachtige groene ara, vormde een hoogtepunt van onze vogelreis. Alle pogingen van de gids om met de vogelende neven deze zeer zeldzame en bijna uitgestorven vogels in hun kerngebied te zien, waren mislukt.

In de laatste dagen van onze vakantie in Costa Rica waren mijn vrouw en ik zelf dichtbij het nationale park Manzanilla, waar verwoede pogingen worden ondernomen om de lokale populatie in stand te houden door het vrijlaten van jonge vogels. Met huurfietsen gingen we naar het park. Prachtig maar geen ara’s. Terugfietsend op zoek naar een strandplek stopten wij om de kaart te bekijken. Ik hoorde een zachte ‘kraauw’. En zowaar, er zaten 6 Buffons ara’s op een tropische amandelboom. Ara’s zijn gek op deze amandelen. Daarvoor willen ze best wat menselijke aandacht verduren. Ik stond 45 minuten in de zinderede hitte om af en toe een foto te maken van een ara die vrij zat van het bladerdek.

Niet erg bevredigend, totdat twee ara’s plotseling voor mij vrij in beeld kwamen. Ze begonnen zachtjes hun snavels in elkaar te klampen. De veren op hun hoofden kwamen recht overeind, de bovenlijven gingen omhoog en laag. Toen ze zich echt klein maakte moest ik lachen, want ze leken twee komische knuffelara’s.

Tot slot, deed een de vleugelarm over de rug van de ander. Zo vertederend! In de verte riep mijn vrouw: “Het is nu wel genoeg toch?” Ik zei: “Ja!”

De geelvleugel ara, een spectaculaire en grotere ara, geldt niet als een bedreigde soort, al gaan de aantallen wel achteruit. We hebben ze ook buiten de oerwouden gezien, soms zelfs in de urbane omgeving en natuurlijk in de amandelboom. Costa Rica heeft succes geboekt met het creëren van nieuwe biotopen voor deze ara’s.

De hofmakerij bij deze vogels was luidruchtiger en wilder dan bij de andere ara's. Luid roepend, en flink flappend, hing de ene aan de snavel van de ander. Van enige zachtheid was geen sprake. Maar het was wel bijzonder om mee te maken. Maakt hun brutaliteit deel uit van een robuuste mentaliteit die overleven mogelijk maakt? Het is te hopen, en natuurlijk ook dat de Buffons ara het overleeft.

De tropen zouden natuurlijk ook de tropen niet meer zijn zonder al deze iconische vogels... en dat geldt eigenlijk ook voor speelgoedwinkels, waar je ze vaak als afbeelding of als knuffel aantreft.