Navigatie overslaan
Raddes boszanger / Elwin van der Kolk

Raddes boszanger

Radde's Warbler, Phylloscopus schwarzi - Boszangers (Phylloscopidae)

Een wat gedrongen, stevige boszanger, met dikke snavel, krachtige rozebruine poten en een zeer opvallende lichte wenkbrauwstreep en donkere oogstreep. Nog zeldzamer dan de sterk gelijkende bruine boszanger, maar wordt sinds de jaren '10 van deze eeuw jaarlijks in Nederland gezien.

Snel naar informatie over:

Raddes boszanger / Marc Guyt, AGAMI

Herkenning

Stevige boszanger. Zo groot als een fitis en vooral gelijkend op de ook zeldzame bruine boszanger. Verschilt van deze laatste onder meer door het koppatroon. Raddes heeft brede wenkbrauwstreep, die voor het oog wat diffuus is maar achter het oog cremewit. Het deel achter het oog wordt nog eens geaccentueerd door de donkere oogstreep eronder en donkere zijkruinstreep erboven. De oorstreek is gevlekt. Bij bruine boszanger is de wenkbrauwstreep juist vóór het oog het opvallendst en is de oorstreek meer egaal. Verder heeft Raddes een dik, stomp snaveltje. De stevige poten zijn licht gekleurd: van rozebruin tot zelfs geeloranje. Bovendelen zijn vrij donkerbruin met een olijfgroene zweem, waarbij de vleugels wat helderder groen zijn. Onderzijde is geelbeige met opvallend warme, geelbruine anaalstreek (bij bruine boszanger is de gehele onderzijde vrij uniform grijsbruin).

Geluid

Zingt tijdens voorjaarstrek vanuit boomtoppen en tijdens het broedseizoen lager in de begroeiing. Zang bestaat uit reeksen korte, melodieuze uitbarstingen, die aan nachtegaal doen denken. Ook met snelle trillers. In Nederland zul je de zang waarschijnlijk nooit horen, maar wel de roep. Dat is een gevarieerd zacht tot hard "tek" of "tjrep". Ook een zwiepend "wiet" of "prit".

12,5-13,5 cm, spanwijdte 15,5-20,5 cm

Deze soort lijkt op:


Bruine boszanger

Tjiftjaf

Fitis

Grauwe fitis

Siberische tjiftjaf

Leefwijze

Broeden

Broeden vindt plaats van juni tot begin augustus. Nestelt soms in losse groepjes met verschillende paren in elkaars nabijheid. Nest is een bol van wilgentakjes, grasstengels en plantenvezels, op ongeveer een meter hoogte in dichte struiken. Het legsel bestaat doorgaans uit vier tot vijf eieren. De jongen komen na 11 of 12 dagen uit. Na ongeveer 15 dagen zijn ze vliegvlug.

Leefgebied

Raddes boszanger is een broedvogel van de Siberische taiga. Broedt in open bossen met dichte onderbegroeiing langs open plekken en water. Vermijdt gebieden die dichtbebost zijn. Zoekt op trek moerasgebieden en rivierdalen op met berken- en wilgenbosjes, maar ook dichtbegroeide greppels met riet en zeggen. Broedt in een brede strook van zuidelijk Centraal-Siberië tot Zuidoost-Siberië. Ook in noordelijk Mongolië, Noordoost-China en Noord-Korea. Overwintert met name in Thailand, Laos, Vietnam en Cambodja.

Voedsel

Voedsel bestaat voornamelijk uit kleine insecten en larven. Foerageert doorgaanse alleen en dan met name op de lagere takken van bomen en struiken. Ook op de grond in dichte begroeiing. Sluipt dan vrijwel onvindbaar door de vegetatie. Slechts te vinden door zijn roep.

Vogeltrek

Vanuit de broedgebieden vertrekken de Raddes boszangers tussen eind augustus en eind september naar hun winterverblijf in Zuidoost-Azië. Sommige exemplaren dwalen daarbij af richting Europa, zodat we de soort in Nederland vanaf september kunnen aantreffen. Veruit de meeste de meeste kans op een Raddes boszanger heb je in Nederland in de eerste helft van oktober, terwijl ze soms ook nog in november hier worden aangetroffen. De voorjaarstrek is van mei tot begin juni, maar in die maanden is tot nu toe geen Raddes boszanger in Nederland aangetroffen.

Cursus Vogels in Nederland

In deze gratis online vogelcursus voor beginners leer je in tien vogellessen veel vogels en hun geluiden herkennen. Van tuinvogels, bosvogels, weidevogels en watervogels tot vogels van het waddengebied. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes om vogels te leren kijken en vooral van vogels te genieten.

Camilla Dreef & Nico de Haan

Schrijf je in

Nico de Haan en Camilla Dreef

Verspreiding en aantal

Raddes boszanger is in de broedgebieden lokaal algemeen. De gehele populatie wordt voor zover bekend niet bedreigd, maar de dichtheden kunnen per jaar sterk verschillen. In Nederland was Raddes boszanger lange tijd extreem zeldzaam, met pas in 1974 de eerste waarneming. Sinds de eeuwisseling wordt de soort hier jaarlijks gevonden, waarbij in sommige jaren drie tot zelfs acht exemplaren worden waargenomen. Vrijwel altijd langs de kust, inclusief de Waddeneilanden, en slechts zeer sporadisch in het binnenland.

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen

Waarnemingen

+−
Leaflet | Powered by Esri | © OpenStreetMap contributors © CARTO

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Veruit de beste kans op Raddes boszanger maak je in de periode 30 september tot 18 oktober. De soort kan dan overal langs de kust opduiken, maar met name Vlieland oefent blijkbaar extra aantrekkingskracht uit op deze Siberische zangvogel. Liefst een derde van alle gevallen in Nederland stamt van dit kleine Waddeneiland.

In Europa

De soort wordt van september tot november in toenemende mate gezien in de kuststreken van de landen rond de Noord- en Oostzee. Elders in Europa is Raddes boszanger veel zeldzamer.

Meer informatie

Bescherming

Deze soort geldt als wereldwijd niet bedreigd.

Wat wij doen

Vogelbescherming zet zich in voor een algehele verbetering van de natuurkwaliteit in Nederland. Daar profiteren ook zeldzame soorten van.

Wat kun jij doen

Verstoor geen zeldzame vogels en respecteer de aanwijzingen van terreinbeheerders. Gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk kunnen belangrijk bijdragen aan een basiskwaliteit natuur in Nederland, waardoor het voor vogels aantrekkelijker wordt om in Nederland te verblijven.  

Meer weten?

Eropuit met MijnVogelvinder.nl

MijnVogelvinder heeft wat te bieden voor alle soorten vogelaars: beginnend, gevorderd of prof. Deze handige vogelwegwijzer vertelt je welke soorten je tijdens het wandelen of fietsen kunt tegenkomen en waar je op moet letten om ze daadwerkelijk te zien. Hoe leuk is het om tijdens een wandeling erachter te komen dat de appelvink met zijn snavel wel een drukkracht van 50 kilogram kan uitoefene

Meer over MijnVogelvinder

MijnVogelvinder appelvink

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal

Verras me met nog een vogel