Kool-mees

Jennifer Romeijn | donderdag 13 april 2023 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 284x

Jazeker, dat kan! Het Nederlandse koolmees is afgeleid van de zwarte veren die deze vogel op zijn borst (de ‘stropdas’) en kop heeft. Deze veren zijn zo zwart als steenkool. In andere talen, zoals het Duits, Frans en Spaans, heeft de koolmees ook op deze manier zijn naam gekregen: Kohlmeise (Duits), mésange charbonnière (Frans) en carbonero común (Spaans) wijzen allemaal op de zwarte delen van het verenkleed van deze vogel.

In het Engels is de naam echter op een andere manier tot stand gekomen. Je zou misschien verwachten dat de Engelsen met coal tit een koolmees bedoelen, maar deze naam is gereserveerd voor de zwarte mees. De Engelse naam van een koolmees is great tit, wat afgeleid is van de wetenschappelijke, Latijnse naam van deze mees: Parus major. Leuk hè, etymologie?

Bijnamen

In het Nederlands heeft de koolmees trouwens nog een boel bijnamen, die allerlei uiteenlopende eigenschappen van deze mees benadrukken. De leukste vind ik:

>> Fietspomp – door zijn zang

>> Smidje – door de bewegingen die de koolmees met zijn kop maakt als hij op zaden inhakt. Sommige mensen herkennen hier een smid in die op zijn aambeeld hamert

>> Bijmees – een koolmees eet bijen

>> Keesmees – ‘kees’ komt mogelijk van het woord ‘kaas’. Dit kan wijzen op de gele buik van de koolmees, maar kan ook afgeleid zijn van dat mensen koolmezen vroeger soms kaas voerden.

Hoe gaat het met onze kast?

Er is nog steeds weinig activiteit te zien bij onze Beleef de Lente-koolmezenkast. Elke avond zien we gelukkig wel een koolmees verschijnen die trouw in de nestkast overnacht en soms komt er overdag een pimpelmeesje kijken. We hoeven echter niet ongerust te zijn. Zoals Peter al in zijn blog schreef, maken de koolmezen in zijn onderzoeksgebied ook nog niet erg veel haast. Hij legt uit dat dit door de lage nachttemperatuur kan komen. Dat we nog weinig activiteit zien, betekent dus zeker niet dat alle hoop verloren is. We wachten gewoon af, we kunnen de mezen niet dwingen.

Bron: Etymologiebank, 12 april 2023

Slaap lekker, meesje!

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over