Hoop doet leven

Ronald van Harxen, STONE | zondag 15 mei 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 313x

Onder de golfplaten?

Toen we vrijdagochtend de wildcamera kwamen uitlezen, kwam het gesprek als vanzelfsprekend op waar ze dan toch wel niet het nest zouden hebben. Peter bleef overtuigd: onder de golfplaten van het schuurtje naast de kapschuur met de hooizolder. Al pratende lopen we met zijn vieren die kant op. "Hier heb ik ze toch echt gehoord", zegt Peter, terwijl hij naar het tweede spant wijst. Helaas lukt het ons niet door het tempex isolatiemateriaal heen te kijken. 

Gevonden, maar ...

Bij ingeving loopt Peter ook even de ruimte onder het derde spant (en laatste) spant in. Nog geen tel later klinkt het: "Stop maar met zoeken, hier zijn ze!". Op de grond liggen drie witte donsbolletjes en een ei, te midden van los gekrabd isolatiemateriaal. Een grondnest, zo in alle openheid? De donsbolletjes geven echter geen teken van leven en in het ei zit een grote barst. Dan valt ons oog op een gat in het isolatiemateriaal, precies boven de plek waar het drietal ligt (foto 1 en 2). De eerste gedachten gaan uit naar predatie door een steenmarter, maar als snel verwerpen we dat idee. Is niet niet logisch, want hoe komt dat gat er dan in en waarom zijn de jongen dan niet opgegeten.

Doemscenario

De feiten bij elkaar optellend ontvouwt er zich langzaam een beeld van wat er zich waarschijnlijk heeft afgespeeld. De eieren lagen tegen een balk op het isolatiemateriaal van het derde spant (inzet, foto Peter). De ingang ernaartoe lag aan de achterkant, niet ver van de boom waarin de nestkast hangt (grote foto). Goed kijkend valt op dat de plek waar de ouders onder de golfplaten schuiven er net iets schoner uitziet dan balk onder de andere golven van de plaat. Het vrouwtje (mannetje) heeft waarschijnlijk op de plek van het nest isolatiemateriaal weggekrabd, net zoals ze dat in de nestkast doet. In het relatief zachte tempex ontstond zo een nestkuiltje waarvan de bodem bestond uit de papieren afdichtlaag. Die bleek niet stevig genoeg, mogelijk in combinatie met de lichaamswarmte van het vrouwtje, en begaf het op het verkeerde moment.

Woensdag of donderdag

Te oordelen naar de versheid van de lijkjes (ongeschonden en zonder vliegeneitjes, foto 3) en het feit dat een van de drie nog niet geheel opgedroogd was, moet het welhaast in de nacht ervoor zijn gebeurd. Mogelijk ook een dag eerder op basis van paringsachtige geluiden die Geert van woensdag op donderdag hoorde. De jongen hebben de val waarschijnlijk wel overleefd (het ei niet), maar zijn snel daarna door de kou bevangen en gestorven. Afgaande op het gewicht  van de jongen (11,3 - 10,1 en 10,2 gram = geboortegewicht) zijn ze donderdag (of woensdag) uit het ei gekropen. Het ei bevatte een levensvatbaar embryo dat de dooier bijna had opgenomen en dus op het punt van uitkomen stond. Met precies 10.0 gram zat het op geboortegewicht. 

En nu?

Tja, dat is de grote vraag. Gaan ze een nieuwe poging wagen? Gezien de vele paringen en de graafactiviteiten die we vrijdag en zaterdag gezien (beter: gehoord) hebben, lijken ze er geen gras over te willen laten groeien. Vervolglegsels komen echter niet vaak voor bij steenuilen. Gemiddeld begon in ons gebied nog geen tien procent van de paartjes van wie het eerste legsel/broedsel mislukte aan een tweede keer. 2021 was de grote uitzondering toen iets meer dan een op de drie overnieuw begon. Maar toen waren er volop muizen, nu niet. Wat wel helpt is dat het al zo vroeg in de jongenfase mislukte. Hoe vroeger, hoe groter de kans dat ze opnieuw beginnen.

Het zal even duren voordat een eventueel eerste ei gelegd zal worden. Het vrouwtje moet eerst voldoende opvetten om in legconditie te komen. Bij enkele andere vervolglegsels duurde dat veertien dagen. Zeker zulen we dus nog enig geduld moeten hebben, voordat we weten of er een doorstart komt. En dan maar hopen dat het deze keer wel tn de nestkast is en niet opnieuw op een andere plek. Er is immers weinig voorspelbaar aan deze vrouw.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over