Vrouwelijke hormonen

Ronald van Harxen, STONE | zondag 19 juni 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 321x

Afdraaien

Het nest was nog niet mislukt die laatste week van mei, of er werd al weer volop gepaard en kuilgegraven. Het voorjaar leek een doorstart te maken. De vraag was niet meer of er een tweede poging zou worden gedaan, maar veel meer wanneer het eerste ei gelegd zou gaan worden. Hoe bedrogen kwamen we uit. Na een kleine week kwam er een eind aan de paringen en viel de grote stilte in. Achteraf denken we dat het opgewonden gedrag niet zo zozeer het begin van iets nieuws aankondigde, maar eerder het eind van iets dat voorbij was. Beide ouders - maar zeker het vrouwtje - zaten nog vol met hormonen die de broedzorg aanstuurden en die zochten nu een uitlaatklep. Toen die uitgeraasd waren, konden de vogels hun normale gedrag weer oppakken.

Geen jaar voor vervolglegsels

Het lijkt sowieso geen jaar voor vervolglegsels te zijn. Op de plek in Huppel waar doorzetter .764 zowel in 2020 als 2021 opnieuw begon, nadat haar eerste legsel was mislukt, mislukte ook dit jaar het legsel. Maar nu geen vervolglegsel. Als dit een voorbode is van wat we volgende week - als we alle mislukte legsels opnieuw langs gaan - gaan aantreffen, kon het wel eens een saaie bedoening worden met weinig verrassingen.

Het past natuurlijk in het plaatje: in een jaar met een historische lage legselgrootte als gevolg van het geringe aantal muizen, is er natuurlijk ook weinig ruimte voor een nieuwe broedpoging. Tenzij de muizen alsnog de geest krijgen. Maar daar lijkt het vooralsnog niet op. De camera-uilen zijn dus waarschijnlijk niet de enige uilen die dit jaar vroeg met 'kindervakantie' gaan. 

Dichtgroeiende broedvlek

Dat doorzetter .764 dit jaar geen vervolglegsel had, zagen we ook toen we haar omkeerden. De broedvlek was volop bezig dicht te groeien (foto 1). Dat gebeurt bij nestblijvers pas nadat die haar functie heeft verloren: als de jongen de lichaamswarmte van de moeder niet meer nodig hebben of als het nest is mislukt en er geen vervolglegsel meer op stapel staat.

Intern klokje?

Eerder die dag troffen we ook een dichtgroeiende broedvlek, maar die verkeerde nog in het beginstadium (foto 2). Dit vrouwtje zat echter nog op eieren. Dat riep bij ons de vraag op of er niet ook een soort van (hormonaal gestuurd) intern klokje in een vrouw zit dat de hergroei van de veren op de kale broedvlek (foto 3) in gang zet. Dat zegt: nu is het genoeg, ik laat die veren weer groeien. En of dat dan niet op zijn beurt niet weer de trigger is voor het vrouwtje om te stoppen met broeden als de eieren nog steeds niet zijn uitgekomen? Interessant eens verder uit te zoeken hoe dat in zijn werk gaat en welke rol hormonen daarbij spelen. Ook bij steenuilen vormen de vrouwelijke hormonen (voor mannen) immers nog steeds een raadsel.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over