Vogelconcert

Christ Grootzwagers | zaterdag 28 mei 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 652x

Elke vogelzang is uniek

Toch is al dat gezang of gekras voor vogels van erg groot belang. Elk geluid dat een vogel maakt heeft zijn eigen betekenis. De vogel produceert dit geluid met de syrinx een erg klein orgaan. Geen vogel zingt hetzelfde, iedere soort is aan zijn klank te herkennen. De hoogte van tonen verschilt, het ritme, de een zingt hard de ander zacht, snel of langzaam. Vogelaars proberen deze klanken te herkennen, onontbeerlijk om vogels op te sporen. Wie de klanken kent is op de goede weg. Bijzonder, maar soms ook moeilijk is, dat vogels van een bepaalde streek weer anders zingen, als vogels van een ander gebied. Ze hebben als het ware een eigen dialect. Spreeuwen en gaaien hebben een groot repertoire, ze bootsen allerlei geluiden na. Dan is het logisch dat een vogel in de stad anders zingt als een vogel op het platteland. Nog moeilijker wordt het als een plattelandsvogel terecht komt in de bebouwde kom. Zo kun je zomaar een wulp horen, terwijl de spreeuw de klank voortbrengt. Tja al dat gevogel is nog niet zo gemakkelijk, maar wel leuk om te doen.

Geluid variatie

We hebben de roep en de zang, de roep kennen we allemaal al van onze bezoekende merels. Man en vrouw roepen wat af. De betekenis daarvan ontgaat ons nog wel een keer, toch verstaan ze elkaar heel goed. Nu wij nog, dat zou mooi zijn, als wij de betekenis van bepaalde kreten zouden kennen. Misschien toch beter van niet, want dan komen we niet meer van het scherm vandaan. Er zijn allerlei roepgeluiden, de bekendste is de bedelroep, niet alleen bij de kuikens, maar ook bij de volwassen vogels. Ook goed te horen zijn de contactroepjes en hier in mindere mate de vluchtroepjes. Zo horen we op deze veilige plek ook maar zelden de alarmroep, gewoon omdat die hier niet nodig is. Buiten het nest zal deze kreet toch af en toe wel gegeven worden, maar voor ons onhoorbaar. De zang van vogels spreekt ons mensen het meest aan, luister maar eens goed in dit filmpje.

 Waar zit de geluidmaker

De syrinx is een orgaan dat alleen door vogels gebruikt wordt. Het kleine orgaan zit verder  in de luchtpijp dan de stembanden bij de mens. Bij niet-zangvogels, zoals roofvogels, bevindt de syrinx zich onderaan de luchtpijp. Echte zangvogels hebben een dubbele syrinx, net onder de splitsing van de luchtpijp. Zangvogels produceren dan ook veel meer verschillende klanken.

 Werking van de syrinx

De syrinx bestaat, uit spieren en membranen. Door middel van ademhaling kan een vogel geluid produceren. Vergelijk  het maar met een blaasinstrument, waarbij de membranen van de syrinx in trilling komen en de luchtpijp als klankbord fungeert. Hoe langer de luchtpijp, hoe dieper de toon, vergelijkbaar met een tuba. Natuurlijk speelt snelheid van adem halen een rol, de membranen komen zo in trilling en er ontstaan verschillende klanken. Ja en of je weinig of veel lucht door het instrument jaagt speelt ook bij vogels een grote rol.

Het aantal spieren

De membranen kennen een zekere spanning, welke door spieren gecontroleerd worden. Onze soort heeft weinig spieren en maakt dus een minder divers geluid. Zangvogels bezitten tot wel zes paar spieren, die zich aan de binnenkant als aan de buitenkant van de syrinx bevinden. Zangvogels zijn in staat beide onderdelen van de dubbele syrinx los van elkaar aan te sturen, dus kunnen ze een duet met zichzelf zingen. Onze vijvervogels zullen ons hopelijk nog lang verblijden met hun zang.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over