Niet-uitgekomen eieren

Ronald van Harxen, STONE | vrijdag 10 juli 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 788x

Twee embryo's bezig met de dooieropname, de rechter is zo goed als klaar.

Als we 100% zeker weten dat een ei niet meer uitkomt, nemen we het mee om het na afloop van het veldwerk te onderzoeken. Soms levert dat een aanwijzing op waarom het niet uitkwam, vaak ook roept het nieuwe vragen op. Dit jaar zagen we ons afgelopen zaterdag voor de uitdaging gesteld 75 eieren open te maken. Een recordaantal. Niet dat er procentueel zoveel meer niet uitkwamen, maar we hadden gewoon veel meer nesten dan in enig ander jaar. Op de tafel stonden dan ook 41 appelstroopblikjes, ongeveer de appelstroopconsumptie van 1 jaar. Toen ik aan zag komen dat we veel eieren zouden verzamelen, was het wel nog even extra dik smeren trouwens.

Onwelriekend

Het openmaken van een ei dient altijd met enige omzichtheid te gebeuren. In een rottend ei hopen zich bepaalde onwelriekende gassen op - om maar eens mooi verhullend woord te gebruiken - die vrijkomen als er een gaatje in geprikt wordt. Soms is er zoveel druk op gebouwd dat het ei explodeert: geen plofkip, maar een plofei. Als zowel de vluchtige als de vloeibare inhoud (je staat er immers bovenop) je neus bereiken is dat niet echt een pretje. De stank is werkelijk niet te harden! Velen van ons kennen het van de scheikundeles. Een beetje grappig uitgevallen scheikunderleraaar schepte er menigmaal duivels genoegen in zijn leerlingen - vooral de meisjes - op enig moment kennis te laten maken de combinatie van een zuur en een sulfide. Het resultaat was waterstofsulfide (H2S): rotte eierenlucht. Als u het zelf eens wilt ruiken: eet een flinke portie uien en knoflook en wacht dan rustig af. Waarschuw wel uw huisgenoten!

Lunchpakketje

In 28 eieren troffen we een afgestorven embryo, een relatief hoog percentage. Maar wat echt opvallend was dat de meeste embryo's op het punt van uitkomen stonden. Dat kunnen we uiteraard vaststellen aan de grootte, maar vooral aan de opname van de eierdooier. Enkele dagen voordat het zich uit het ei bevrijdt, neemt het embryo het restant van de dooier in zich op door het geleidelijk aan de navelstreng naar binnen te trekken. Pas als de dooier volledig is opgenomen, kan de reis naar buiten beginnen. Het kuiken beschikt hiermee over een een kleine voedselvoorraad voor de eerste uren na het uitkomen. Voor het geval pa nog geen boodschappen heeft gedaan. Een soort van lunchpakketje voor de eerste dag. We zijn nog doende te achterhalen waarom het dit jaar zo relatief vaak op het laatste moment nog fout ging, want een echte verklaring hebben we nog niet. Omdat een aantal van deze embryo's een ongezonde rode kleur hadden, denken we dat overhitting mogelijk een rol speelt. We duiken daar nog in.

Ontsnapt

Het meest bijzondere waren wel twee eieren die zo goed als niets meer wogen: 4,7 en 8,3 gram, waar net voor de uitkomst een gram of 13-14 normaal is. Er zaten al kleine scheurtjes in en toen ik de eerste  voorzichtig openmaakte kroop er plotseling een vlieg over mijn vingers. Een vlieg zonder vleugels. Even later gevolgd door een tweede en een derde. Waar kwamen die opeens vandaan? Toen ik het ei verder opende bespeurde ik op de bodem een aantal krioelende maden die zich aan de allerlaatse restjes dooier te goed deden. Een aantal andere had de buit al binnen en had zich verpopt. Sommige nog bruin en een beetje week, ander zwart en keihard. Niet echt een smakelijk gezicht. Onze 3 vliegen waren blijkbaar een stadium verder en hadden de cocon al weer verlaten. Ze zaten echter opgesloten in een nieuwe gevangenis: het ei. Pas toen 2 nietsvermoedende ei-onderzoekers de gevangenispoort openden, konden ze ontsnappen. Geluk moet je hebben, ook als vlieg. We hebben de vliegenmepper dan ook maar op de plank laten liggen.

Meer foto's van de niet-uitgekomen eieren in het logboek op onze site.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over