Navigatie overslaan

Live

Steenuil

Live

Oehoe

Live

Vijver

Live

Kerkuil

Live

Slechtvalk

Live

Ooievaar

Live

Bosuil

Live

Torenvalk

Live

Visarend

Live

Zeearend

Binnenkort

Koolmees

Binnenkort

Merel

Binnenkort

Boerenlandvogels

Toon alle blogs & vlogs

Door Christ Grootzwagers
Natuurvereniging Ken en Geniet

Slaapkoppen

Christ Grootzwagers | maandag 18 mei 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 846x

Echt veel vragen hebben we er nog niet over gehad, in de chat gaat het er weleens over, slapen. Zeker met het broeden, dan slapen vogels vaak heel onrustig, althans zo lijkt het wel. Onze merelvrouw bijvoorbeeld lijkt haast nooit te slapen. Nou dat is maar van welke kant je het bekijkt.
rupsenvoedering

Met een knipoog

Daar zit hem net de clou, we zien meestal maar één kant van haar knappe koppie. Vooral in de nacht slaapt een vogel, maar dan toch heel waakzaam. Ze houdt altijd een oogje in het zeil. Hoe doet ze dat? Heel bijzonder eigenlijk, ze houdt tijdens het slapen gewoon één oog open. Maak dat de kat wijs zul je zeggen, toch is het werkelijk zo. Vogels hebben aparte hersenhelften, het ene moment slaapt de ene kant, het andere moment de andere. De slapende kant stuurt het dichte oog aan, de wakkere helft het open oog. Romke maakte er een mooi filmpje van.

De ene vogel is de andere niet

Onze merel die slaapt in ieder geval vaak maar voor de helft dus. Is er gevaar dan ontwaakt de andere helft en volgt er actie. Onze merel slaapt tijdens het broeden op haar nest. Ogenschijnlijk een veilige plaats, toch loert er altijd gevaar. Dus blijf je als moeder waakzaam. Vogels in nestkasten slapen een stuk rustiger, ze zitten redelijk beschut. Bij de kauwen hebben we het gevaar van volledige slaap gezien, deze werd overvallen in haar kast. Een gemakkelijke prooi dus.

De Nachtwacht

Natuurlijk mogen we de rol van man niet uitvlakken, ook die is waakzaam. Toch slaapt die weer heel anders, net als vrouw buiten het broedseizoen. Manlief slaapt op een tak, dit dankzij een slim mechanisme. Als vogels landen op een tak treedt dit mechanisme in werking. De poot grijpt zich automatisch vast, om los te komen moet de vogel kracht zetten. Juist het tegenovergestelde van ons mensen, wij moeten kracht zetten om iets vast te pakken. De mannelijke vogels hebben zeker tijdens de broedtijd meer te doen als menigeen denkt. Ze waken, als er gevaar dreigt, klinkt er een waarschuwingssignaal, voor vrouw. Manlief is dan meteen niet zo lief meer en schiet als een raket op het gevaar af. Hij maakt zich groot en dreigt, natuurlijk met de nodige strijdkreten.

Techniek

Hoe werkt het nu, dat de vogel die op een tak slaapt niet ervan af kukelt. Een pees loopt vanaf het dijbeen over de knie, onder de enkel door en zo naar de tenen. Omdat de vogel, om energie te besparen, bij het slapen gaan door de knie zakt, ontspant zich de pees en de tenen sluiten om de tak. De knie van een vogel zit vlak onder het lichaam tussen de veren. Het is het beste om naar de menselijke enkelgewrichten te kijken. Onze enkel scharniert naar achteren, dat doet ook de enkel van de vogel.

Slapen tijdens je werk

Zelf heb ik dit vaak gezien tijdens mijn nachtdiensten. Bij vogels werkt dit toch heel anders. Sommige vogels slapen gewoon in de lucht, ja zelfs onder het vliegen. Hebben ze een automatische piloot? Nou misschien nog een slimmere oplossing. Vooral vogels die lang in de lucht blijven, die slapen gewoon half. Dus eigenlijk hetzelfde als onze merels. Tijdens het vliegen houdt het wakkere oog de zaak in de gaten. Slim, want zo kun je grote afstanden in korte tijd overbruggen. Zeker onze trekvogels gebruiken dit voordeel op hun lange reis. We laten het hierbij, anders wordt het slaapverwekkend. Let de komende tijd maar eens goed op en vergelijk het slaapgedrag van de diverse vogels. Vooruit dan, zoals jullie gewend zijn aan het eind van mijn blog, een mooi lentetafereel.


Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over

Merel Alle Beleef de Lente blogs