Zes jongen en zes graden

Peter de Vries, NIOO | maandag 3 mei 2021 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 503x

Meestal komen eieren kort na elkaar uit, maar er zijn dus uitzonderingen. Koolmezen kunnen een en ander een beetje sturen. Uit onderzoek blijkt dat ze waarschijnlijk legselgrootte en het begin van het broeden kunnen beïnvloeden. Wij denken dat bij de Koolmezen alles vanzelf gaat, maar dat is dus niet het geval. Ik kan me goed voorstellen dat Koolmezen in enige mate aanvoelen of het een goed of slecht jaar zou kunnen worden. En daar dus hun gedrag op aanpassen.

Koud en winderig

Vorig jaar was het een heel warm voorjaar, en dit jaar is de lente koud en winderig. Bedenk je dat in april de gemiddelde temperatuur dit jaar zes (!) graden kouder was dan het langjarige gemiddelde (en dat is over 30 jaar). Dat is me nogal een verschil. En daar hebben natuurlijk de Koolmezen (naast natuurlijk heel veel andere vogelsoorten) mee te maken.

En, als de Koolmezen een laat seizoen hebben, dan hebben de Koolmeesonderzoekers dat ook. Dan begint het veldwerk ook allemaal wat later. De timing waarin nu alles gebeurt is dezelfde als die van 30 jaar geleden. Zo’n laat seizoen heb ik nog nooit mogen meemaken, en ik loop toch ook al weer heel wat jaren mee…

Nieuw bos

Waar ik ook loop is een nieuw bos. Westerheide, niet ver van Arnhem. Hier hangen veel kasten (bijna net zoveel als op de Hoge Veluwe) en die bezoeken we nu een paar keer in de week. Dat bezoeken lijkt eenvoudiger dan het soms in werkelijkheid is. Een aantal kasten hangt op – voor mij dan – onlogische plekken en zijn maar wat moeilijk te vinden. Zelfs nu het bos nog een beetje kaal is en je niet veel hinder ondervindt van bomen vol in het blad zijn sommige kasten nagenoeg onvindbaar. En ik weet uit eigen ervaring maar al te goed dat ze helemaal onvindbaar zijn als de blaadjes wel aan de bomen zitten. 'Wat zijn dan die onvindbare kasten', hoor ik jezelf afvragen. Welnu, die hangen niet direct aan een bospad, maar een meter of 10-15 van het pad af midden in het bos. En dan soms aan de achterkant van een boom, zodat je de kast vanaf het bospad niet kan zien.

Spiekbriefje

Dus tijdens mijn rondes door het bos markeer ik lastig te vinden nestkasten met paaltjes en andere opvallende voorwerpen die in het bos te vinden zijn. En het grappige is dat dat dus heel goed werkt. Ik leg een grote stronk neer op de plek waar ik het bos moet inlopen, naar een nestkast die niet direct langs het pad hangt. En door het markeren van die plek weet ik ‘m eigenlijk al direct terug te vinden. Alsof je een spiekbriefje maakt en daardoor die lastige materie beter kan onthouden juist omdat het op een briefje staat. Voor mij werkt dat ook zo met boodschappenbriefjes. En grappig genoeg ook in het bos.

Gemak dient de mens!

Wat het allemaal nog een beetje extra gecompliceerd maakt is het feit dat de kaart met de nestkasten niet helemaal meer up-to-date is. Het kaartje waarmee ik de kasten moet zien te vinden is 15 jaar oud. En daarom pas ik deze ietwat oudere kaart aan tijdens mijn rondes. Als het broedseizoen afgelopen is ga ik die kaart op m’n gemak updaten zodat ik volgend jaar met een kaart van een jaar oud door het bos loop. Gemak dient de mens!

Een hele klus

Maar eerst nog ‘even’ het broedseizoen 2021. De Beleef de Lente Mees mag aan de bak. Zes snaveltjes moeten gevuld worden, en dat is een hele klus. Morgen een dag met regen en veel wind, maar dan aan het einde van deze week zou de temperatuur wat moeten gaan stijgen. Goed nieuws voor de Koolmees en toch ook wel voor deze Koolmees-onderzoeker!

Nestkasten-kaart uit 2006

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek. Met meer dan 300 onderzoekers en studenten is het NIOO één van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De NIOO-ers bestuderen organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Samen onderzoeken ze de volle breedte van planten-, dier- en microbiële ecologie, zowel op het land als in het water. Bezoek de website van NIOO

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over