De boerenzwaluw. Een ongelofelijk mooi en sterk vogeltje, voor velen wel bekend. Elk jaar legt ie enorme afstanden af. En wat ik dan niet snap: Heb je zo’n enorme afstand afgelegd: bouw je zo’n klein nestje op zo’n richeltje. Hoe zit dat nou precies?
Boerenzwaluwen. Het is een veel en graag gezien vogeltje op het platteland. Dit kleine vogeltje overwintert in West- en Centraal-Afrika en vliegt in het voorjaar helemaal hier naar Nederland. Ze leggen afstanden van rond de 6.000 tot 8.000 kilometer af. Van maart tot half oktober zijn deze gezellig kwetterende luchtacrobaten aanwezig in ons land en broeden ze in schuren, stallen, een overhang, een brug, eigenlijk overal waar ze hoog en droog een nestje kunnen maken en altijd in- en uit kunnen vliegen. Ik kom ze ook elk jaar wel weer ergens tegen in een vogelkijkhut. Wie kijkt er dan naar wie?
Een goed plekje kiezen
Tja, en als je dan op deze webcam kijkt… Ken je dat gevoel, dat je bijna slaapt en ineens het gevoel hebt dat je uit je bed valt? Ik zit naar de boerenzwaluw te kijken en heb soms het idee dat die vogel uit z’n nest gaat vallen. Natuurlijk doet ie dat niet, maar toch. Als je dat Nieuwe clipje van Ed kijkt, zie je dat er niet heel veel ruimte is..
Hoewel het sociale vogels zijn die ook wel in kolonie verband leven, hebben ze toch altijd een beetje hun eigen “space” nodig en zit er (afhankelijk van de grootte van een groep en de beschikbaarheid van plekken voor een nest) wel een meter tot enkele meters tussen twee nesten. Een stel bouwt in ongeveer één tot 1,5 week een komvormig nestje. Het nest is eigenlijk best ingenieus samengesteld. Ze vermengen het klei en leem met speeksel en “lijmen” het als het ware tegen een balk of richel.
Na de basis bouwen ze door tot een stevig fundament, vermengd met plantmateriaal, in dit geval hooi uit de stal. Als laatste wordt het richeltje gevormd (zodat de eitjes er niet uit vallen) en wordt het bekleed met donsveertjes en haren van vee (handig, die geiten hier). Vervolgens legt het vrouwtje 3 tot 6 eieren, soms wel 7! Dat moet allemaal maar passen in dat kleine nestje.
Veiligheid en samenwonen
Hoewel Boerenzwaluwen niet persé hele hoge plekken nodig hebben voor hun nest, kiezen ze natuurlijk het liefst een plekje wat hogerop. Dan zit je veilig en geborgen. Boerenzwaluwen broeden vaak op plekken waar ook menselijke activiteit is. Ze zijn de aanwezigheid van mens en dier wel gewend, ook op onze webcam bij Natuurhoeve Grenslicht. Op dit clipje zie je dat de geitjes, eigenaar Mark en de boerenzwaluw goede buren van elkaar zijn.
Boerenzwaluwen zoeken soms ook bijzondere buren op. Er zijn voorbeelden bekend van boerenzwaluwen die een nest onderaan een nest van een andere grote roofvogel bouwen. Denk aan een visarend of zeearend. Stoere boerenzwaluwen! Maar ook slim! De grote roofvogels beschermen het nest en de omgeving. Als tegenprestatie waarschuwen de boerenzwaluwen met hun alarmroepje als er gevaar dreigt van onderaf. Voor wat hoort wat!
Passen en meten
Het nest moet zodanig gebouwd zijn, dat de vogels er vanuit hun horizontale vlucht zo bij kunnen of op kunnen landen. De rand kan dus niet te hoog zijn. Wie wel eens een boerenzwaluw nest met kuikens heeft gezien, weet dat het duwen en trekken wordt voor de kuikens. Helaas valt er ook wel eens eentje uit het nest. Dan zou ik zo graag aan zo’n boerenzwaluw willen vragen: Waarom nou niet een driekamerappartement in plaats van zo’n kleine studio?
Bij onze cam zijn 5 eitjes gezien. Alleen de tijd zal voor ons gaan onthullen hoe de kleine kuikens het hier op het nest gaan doen.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
