De jongen uit Dongen lopen tegen de 40 dagen en timmeren flink aan de weg naar zelfstandigheid. Toch kunnen ze zich nog niet onttrekken aan het ouderlijk gezag en de ouderlijke zorg.
plukresten van een steenuil die slachtoffer werd van een sperwer
Het opgroeien tot zelfstandige uilen neemt flink wat tijd in beslag. Zoals ik mijn blog van 6 juni schreef moeten de jongen zich de nodige vaardigheden eigen maken. In die periode zijn ze sterk afhankelijk van de zorg van de ouders. Die verzorgen immers nog de catering - wat niet altijd meevalt als het kroost de hort op is.
Jonge steenuilen verblijven tot in de nazomer, begin herfst in en rond hun ouderlijk territorium, waarbij ze wel steeds verdere uitstapjes maken. De ouderlijke zorg wordt in die maanden langzaam afgebouwd.
Toeziend oog
Voorlopig vallen ze als minderjarigen ook nog onder het gezag van hun ouders. Gelukkig luisteren ze goed naar hun pa en ma. Het filmpje van 4 juni brengt dat prachtig in beeld. We zien dat het drietal niet weet hoe snel ze de nestkast moeten induiken als moeder alarmeert! Er dreigt duidelijk gevaar.
Zo te zien ziet moeders ergens in de verte iets wat haar niet bevalt; misschien vliegt er een buizerd over of is er een sperwer in de buurt. Vooral sperwers (en haviken) vormen een geducht gevaar voor jonge én oude steenuilen die overdag buiten zitten, zeker als ze zich daarbij ook nog verraden door hun bedelroep. Een verrassingsaanval van deze vogeljagers kan fataal aflopen.
Ten prooi gevallen
Rob Bijlsma, vermaard (roof)vogelonderzoeker uit Drenthe, merkte eens met een knipoog op - naar aanleiding van de vondst van een steenuilenring op een haviknest bij Dwingeloo - dat hij steenuilen in Drenthe "vaker als prooi ziet dan in real life."
Op onze veldronde van afgelopen week vonden we in de buurt van twee nestkasten wat bundeltjes veertjes van volwassen steenuilen, wat ons deed vermoeden dat de uilen een confrontatie hadden gehad met een sperwer of havik. We vonden gelukkig geen sporen (plukresten; uitgetrokken veren, zie foto) die erop duidden dat er sprake was geweest van een geslaagde aanval waarbij de uilen het loodje hadden gelegd. Maar mag duidelijk zijn dat steenuilen erg op hun hoede moeten zijn.
Katten
Ook katten vormen een potentieel gevaar voor steenuilen, zeker als de nog wat onbehendige jongen in hun eerste week na het uitvliegen op de grond geraken en geen veilige schuilplek kunnen vinden. Steenuilenouders reageren in de periode dat de jongen uitvliegen dan ook bijzonder fel op katten. Ze deinzen er niet voor terug gerichte aanvallen (duikvluchten) uit te voeren op katten die naar hun mening te dicht in de buurt komen.
Menig erfbewoners weet dan ook precies wanneer de jonge steenuilen zijn uitgevlogen: namelijk als hun kat extra op zijn hoede is buiten op het erf (bijvoorbeeld alleen veilig langs de gevel lopen) of soms zelfs nauwelijks meer naar buiten durft te gaan!
Gelukkig kunnen de Dongenaren inmiddels goed vliegen en zijn ze prima in staat om snel een veilige plek hoog in de boom of in de nestkast op te zoeken. Voorlopig doen ze er goed aan om braaf naar pa en ma te luisteren die een oogje in het zeil houden!
Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten.
Bezoek de website van STONE
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
