Onaardige grote broer

Merel Zweemer | maandag 9 mei 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 340x

Siblicide of caïnisme

Zo heet het wanneer een dier gedood wordt door een broer of zus uit hetzelfde nest. Bij vogels is het een wijdverspreid fenomeen, bekend van honderden soorten verspreid over allerlei families. Waarom vind dit plaats? Komt het wellicht door voedselgebrek? Je zou zeggen van niet, want bij onze zeearenden puilt de voorraadkast uit. Overigens, uit experimenteel onderzoek blijkt dat de agressie ook blijft aanhouden wanneer er extra voedsel wordt aangeboden.

Genetisch

Uit onderzoek blijkt dat de eerste twee eieren van een legsel van een koereiger een verhoogde hoeveelheid testosteron hebben. Daardoor zijn tenminste twee kuikens wat agressiever. Wanneer voedsel schaars is, sterft het jongste kuiken. Niet zelden wordt het kuiken vervolgens opgevoerd aan zijn nestgenoten voor wat extra energie.

Bij verschillende soorten genten komt dit gedrag ook voor. Bij één bepaalde soort doden de oudere kuikens hun jongste broer of zus alleen bij voedselgebrek. Bij een andere soort wordt het jongste dier gedood, ongeacht of er voedselgebrek is. De oudergenten kunnen hier invloed op hebben door wel of niet in te grijpen.

Langlevende soort

Denk eens aan een koolmees. Die maakt een nest, legt 10 eitjes, binnen 2 weken komen ze uit en 3 weken daarna vliegen ze uit. Dan nemen pa en ma een week vrij en doen alles nog een keer. Want ja, tijd zat.

Denk nu even aan onze zeearenden. Ze bouwen een gigantisch nest en steken enorm veel energie in het broedseizoen. V legt maximaal 3 eieren, die komen pas na 5 weken uit en de jongen hebben dan nog ruim 2 maanden nodig om uit te vliegen. Daarna geen tweede broedsel, daar is geen tijd meer voor. Een groot verschil is, dat de zeearenden er waarschijnlijk volgend jaar nog wel zijn, en het jaar daarna ook nog wel. Want ze hebben eenmaal volwassen geen natuurlijke vijanden. En een vogel die pas met vijf jaar volwassen en geslachtsrijp is, wordt niet maar zes jaar oud. Nee, die wordt misschien wel twintig.

Waarom is dat belangrijk? Bij roofvogels (en dus ook de zeearend) is de mortaliteit in het eerste jaar erg hoog. Gemiddeld maakt 50% van de jongen het eerste jaar niet vol. Dat is nogal een hoog percentage. Dat kan dus betekenen dat één van de twee jongen het niet redt. Dat is heftig. Maar M en V zijn er volgend jaar waarschijnlijk ook nog wel. En als ze vijf jaar op rij één jong grootbrengen, groeit de populatie toch wel. Dus in dat kader is het niet zo erg als één van de twee jongen het niet redt. Als er maar eentje groot komt.

Nou hoop ik van ganser harte met jullie dat het meevalt en we ook dit jaar weer kunnen genieten van twee stuntelige, uitvliegende zeearend pykjes.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over