We zijn in een nieuwe fase beland bij de kerkuilen: het broeden. Er breekt nu een periode van rust aan in de nestkast: het vrouwtje broedt, het mannetje voorziet haar van voedsel.
Foto André Eijkenaar
Gelijk broeden
In tegenstelling tot veel andere vogelsoorten bij Beleef de Lente, is vrouw kerkuil gelijk na het leggen van het eerste ei begonnen met broeden. Dit betekent dus dat later gelegde eieren ook later zullen uitkomen. Dit grote leeftijdsverschil tussen kuikens is een normaal fenomeen bij kerkuilen, wat er helaas soms toe leidt dat de jongste kuikens het in geval van slechte voedselomstandigheden niet redden. Het klinkt hard, maar dat is nou eenmaal de broedstrategie van de kerkuil: liever enkele kuikens in topconditie, dan veel kuikens in slechte conditie.
Witte eieren
Kerkuileieren zijn spierwit. Hierdoor zijn ze makkelijker te zien in de donkere nestkast en kan vrouw haar eitjes meestal makkelijk vinden. Ik zeg ‘meestal’, omdat het af en toe toch nog niet helemaal goed gaat. Soms ligt vrouw een paar minuutjes rustig te broeden en komt ze er opeens achter dat ze niet óp, maar náást het ei ligt. Oeps! Snel weer onder de buik schuiven. Dit gestoei is overigens geen probleem voor de eitjes: deze kunnen prima voor korte periodes, zoals een half uurtje, onbebroed blijven.
Alle aandacht voor de eitjes
Zodra het eerste ei was gelegd, was de verandering in het gedrag van vrouw kerkuil overduidelijk. Ze is constant bezig met haar eitje te draaien, rollen, schuddelen, totdat het op preciés de juiste plek ligt. Ik vind het aandoenlijk om te zien hoe voorzichtig en teder de vrouw met haar eitjes omgaat. Wanneer ze opstaat om even te verzitten, zet ze haar poten met uiterste voorzichtigheid neer om te voorkomen zat ze op haar eitjes stapt. Ze heeft duidelijk al gelijk een sterke band met de eieren.
Na het eerste ei
Vanaf nu zal vrouw kerkuil van Beleef de Lente om de dag een ei leggen. Normaal gesproken legt de kerkuil vier tot zeven eieren en bij uitzondering meer dan tien. De eieren leggen de vrouwtjes meestal om de andere dag, maar het komt ook voor, dat binnen ze dat doet met tussenpozen van drie tot vijf dagen. Update rond 03.34 heeft vrouw kerkuil haar 2e ei gelegd.
Hoeveel eieren het worden weten we dus pas over 2 weken, maar ik ga voor 6 eieren!
Waarom paren kerkuilen door?
De kerkuilen paren om hun band te verstevigen. Ook als straks de jongen geboren zijn, blijven ze dat doen. Dan kan het gebeuren - als het voedselaanbod groot blijft -, dat vrouw kerkuil aan een tweede legsel begint, soms zelfs als alle jongen nog niet uitgevlogen. Vanuit mijn eigen veldervaring weet ik dat dit in goede kerkuilen-jaren gebeurt. Pa kerkuil is in een kast de jongen aan het voorzien van muizen. En vrouw kerkuil zit in een kast verder al weer op eieren te broeden.
Wist u dat?
Vogelbescherming ontvangt jaarlijks een mooi bedrag van de Postcodeloterij. Onlangs werd bekend dat het structureel werd verhoogd tot 2,5 miljoen euro. Klik hier voor meer informatie over deze bijdrage.
Foto André Eijkenaar
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
