Een angstige nacht

Bernice Goffin | maandag 19 mei 2025 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 75x

De kuikens liggen plat en doodstil: een teken dat ze bang zijn.

Het gevaar van onderkoeling

Rond 12 uur worden de torenvalken opgeschrikt door felle lichtflitsen en harde knallen. Vrouw torenvalk schrikt en laat haar kuikens urenlang alleen voordat ze weer durft om terug te keren. Het is duidelijk dat de kuikens ook bang zijn. In plaats van tegen elkaar aan te kruipen liggen ze allemaal plat en doodstil in de kast alsof ze dood zijn, hun eerste verdedigingsmechanisme bij gevaar. Pas later kruipen ze weer tegen elkaar aan voor warmte. En dat is hard nodig: het is op deze leeftijd nog zeker niet de bedoeling dat de kuikens urenlang alleen worden gelaten in de nacht. Als de nacht kouder was geweest, of de kuikens nog kleiner, had langdurige onderkoeling tot het overlijden van de jongen kunnen leiden. Je zou het maar op je geweten hebben. Gelukkig hebben de kuikens de koude uren van de nacht overleefd en kwam vrouw aan het eind van de nacht terug om ze op te warmen.

Het effect van vuurwerk

Deze angstige gebeurtenis is wel gelijk een goede reden om het gebruik van vuurwerk onder de loep te nemen. In de clip kunnen we met eigen ogen de effecten zien die de knallen en lichtflitsen hebben op onze vogels. De kans is groot dat er naast onze torenvalken ook andere in de buurt broedende vogels zijn verstoord. En dit was dan nog maar een paar minuten vuurwerk op één locatie. Moet je je eens voorstellen hoe het is als er langdurig door heel Nederland vuurwerk wordt afgestoken…

Vuurwerk tijdens de jaarwisseling

O nee, dat hoeven we ons helemaal niet voor te stellen, want dat gebeurt namelijk al jaarlijks, met oud en nieuw. En we hoeven ook niet te gissen naar de effecten op vogels, want daar is wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. We weten dat met oud en nieuw honderdduizenden vogels, zowel groot als klein, in paniek opvliegen door het vuurwerk en lange tijd niet meer durven te landen*. Onderzoek naar ganzen heeft aangetoond dat de vermoeide vogels nog dagenlang meer tijd moeten besteden om voldoende voedsel te vinden, om het energieverlies in de angstige nacht te compenseren**.

Vóór een verbod op vuurwerk

De grootschalige effecten zijn genoeg voor Vogelbescherming om voor een volledig verbod op consumentenvuurwerk te pleiten, ook tijdens de jaarwisseling. En dan heb ik het nu, naast de honderdduizenden angstige vogels, nog niet eens over de vele andere argumenten gehad. Zelf ben ik de hele jaarwisseling alleen maar bezig om mijn bange kat te troosten en veel huisdiereigenaren zullen zich daarin herkennen. En zo zijn er nog veel andere grote problemen zoals de vele verwondingen aan mensen en zelfs dodelijke slachtoffers, miljoenen euro’s aan schade en geweld tegen hulpverleners. Hoe kunnen argumenten als ‘maar het is wel een leuke traditie’ of ‘we mogen toch één keer in het jaar wel even losgaan?’ nu opwegen tegen deze enorme berg aan redenen om vuurwerk te verbieden?

Op naar minder vuurwerk?

Inmiddels lijken er eindelijk stappen te worden gezet in de politiek en lijkt het er nu op dat er misschien vanaf 2026 een verbod op consumentenvuurwerk gaat komen. Zelfs als dat doorgaat betekent het helaas dat er nog zeker één knallende jaarwisseling in het verschiet ligt. Wel kan iedereen al zelf het heft in handen nemen: steek geen vuurwerk af, en zéker niet op plaatsen en tijden waar het niet de bedoeling is. Elke knal en lichtflits kan mens of dier de stuipen op het lijf jagen, en ervoor zorgen dat ergens in de buurt een moedervogel haar nestje met jongen overlaat aan de koude nacht.

* Radarbeelden tijdens de jaarwisseling (Universiteit van Amsterdam)

** Wild goose chase: Geese flee high and far, and with aftereffects from New Year's fireworks (engelstalig)

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over