Het was de afgelopen weken erg droog. Vogels hebben moeite prooien uit de bodem te halen, en het poeltje in mijn tuin is opvallend populair onder dorstige tuinvogels. Dat riep een vraag bij me op: hoe komt het dat de kerkuilen in de kast niet versmachten van de dorst?
De uilskuikens komen op twee manieren aan water: het zit in de prooien, en het komt vrij bij de vertering.
Water uit de prooi
Ten eerste bestaan de prooien voor een deel uit water. Verrassend veel water. Vogels en muizen bestaan voor 60% tot 75% van hun gewicht uit water. Niet alleen in het bloed, maar ook in spieren, vet en andere weefsels. En omdat de prooi hap-slik-weg naar binnen gaat, komt dat water ook allemaal binnen.
Verbrandingswater
Een tweede bron van water is “metabool water”. Dat is water dat vrijkomt bij het verteren van eten. Vetten, eiwitten en suikers zijn verbindingen waar onder andere waterstof in zit. Hoe werkt dat? Elke keer dat je voedsel omzet in energie, ontstaan er drie dingen: energie, koolstofdioxide en …. water! Dat noemt men metabool water.
De hoeveelheid metabool water kan aanzienlijk zijn en van enorm belang voor de overleving, bij allerlei vogelsoorten. Bijvoorbeeld: door metabool water hoeven trekvogels er niet op te vertrouwen dat ze zoet water tegenkomen onderweg.
Besparen
Wat er niet uit gaat, hoeft er ook niet in. Er zijn nog andere aanpassingen waardoor uilen zuinig zijn met water. De uitwerpselen zijn geconcentreerd: er wordt niet veel water ‘uitgeplast’. Het ademhalingssyteem van vogels, met luchtzakken in plaats van longen, zorgt voor weinig verlies van vocht (en warmte) in de adem. Tot slot is het gedrag waterbesparend. En uilen zitten overdag immers lekker in de schaduw, en jagen in de nacht, als het koeler is.
Drinken
Toch zijn er ook observaties van drinkende (kerk)uilen. Kerkuilen komen voor van gematigde streken tot diep in woestijnen. En daar wordt wel gedronken bij watertanks of natuurlijk open water, in tijden van grote droogte.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
