Boze Buren

Maartje Eijlander | donderdag 25 april 2024 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 59x

Kapotte eitjes door territoriumstrijd?

De laatste weken hebben we drie van de vier eieren één voor één helaas kapot zien gaan. Een mogelijke verklaring: te veel stress door territoriumstrijd met andere slechtvalken zorgt ervoor dat de eieren te snel door het lichaam worden gecreëerd en/of te vroeg worden afgestoten. Er zijn ook andere mogelijke oorzaken, zoals Margot eerder uitlegde. Maar, met de binnen én buiten-camera’s hebben we de laatste weken wel inderdaad zo af en toe luchtperikelen tussen onze slechtvalken en mogelijke indringers kunnen waarnemen. Territoriumstrijd is dus zeker een potentiële oorzaak.  

Competitie tussen hoort erbij – zeker nu de populaties de afgelopen decennia in veel delen van de wereld flink zijn gegroeid. Maar, slechtvalken zijn niet de enigen: andere vogelsoorten kunnen ook de boze buren zijn.

Boze Buurman

Op de eerste plaats komt de Oehoe (Bubo bubo). Hoewel deze in Nederland nog erg zeldzame soort dit jaar ook gezellig meedoet aan Beleef de Lente (hoera!), is het waarschijnlijk wel de voornaamste boze buur voor de slechtvalk. Zo is er territoriumstrijd tussen de Oehoe en de Slechtvalk. Wanneer het aankomt op rotskliffen als natuurlijke nestomgeving lijkt het erop dat de oehoe eerder het onderspit delft, maar in stedelijke gebieden en zeker wat betreft nestkasten in bijvoorbeeld Duitsland staat de Oehoe erom bekend de nestkasten van slechtvalken te bezetten. Daar komt nog eens bovenop dat de oehoe een natuurlijke predator voor (voornamelijk jonge) slechtvalken is (2) (4) (6).

Competitie op de huizenmarkt

De nijlgans (Alopochen aegyptiaca) is een andere kandidaat wanneer het aankomt op competitie om nesten en nestkasten. Dit hebben we wederom uitgebreid kunnen volgen bij het door nijlganzen bezette nest van de visarend dit jaar, maar ook bij onze slechtvalken is de nijlgans geen onbekende - vandaag nog was er een zo brutaal om bij onze slechtvalken op t Rijks op het rooster te belanden (6).

De steenarend (Aquila chrysaetos), die echter zeer zeldzaam is in Nederland, is elders waar de soort meer voorkomt een competitie voor nestlocaties in natuurlijke gebieden, aangezien deze vogel van soortgelijke nestomstandigheden houdt (1). 

Pestkoppen

Hoewel er verder geen competitie is wat nestlocaties betreft, hebben we ook eksters weggejaagd zien worden. Deze sluwe maar mooie vogels zouden natuurlijk een bedreiging kunnen zijn voor de eieren en jonge vogeltjes. Ook zwarte kraaien worden over het algemeen geweerd (5). Ik heb verder niet kunnen uitvinden of de hoeveelheid kraaien of eksters die ergens nesten invloed heeft op de aanwezigheid en broedsucces van slechtvalken.

Burengezelligheid

De raaf (Corvus corax), ook een zeer zeldzame soort in Nederland, komt in andere plekken van de wereld meer voor en heeft daar een interessante, andere soort relatie met de slechtvalk wat betreft nestlocaties. Hoewel raven in natuurlijke situaties om dezelfde nestlocaties competitie met de slechtvalk zouden kunnen hebben, heeft onderzoek aangetoond dat de aanwezigheid van nestende raven juist samengaat met een verhoogde aanwezigheid van slechtvalken. Een verklaring is dat raven mogelijk handig zijn doordat ze alarm slaan wanneer er gevaar is, wat de slechtvalk helpt om op tijd te reageren (1).

Bronnen

Mocht je meer willen weten over al deze competitie, dan zou je onderstaande artikelen kunnen opzoeken: 

(1) Sergio, F., Rizzolli, F., Marchesi, L. & Pedrini, P. (2004). The importance of interspecific interactions for breeding-site selection: peregrine falcons seek proximity to raven nests. Ecography, 27: 818-826.

(2) Gainzarain, J.A., Arambarri, R. & Rodríguez, A.F. (2002). Population Size and Factors Affecting the Density of teh Peregrine Falcon Falco Peregrinus in Spain. Ardeola, 49(1): 67-74.

(3) Ratcliffe, D.A. (1962) Breeding density in the peregrine Falco peregrinus and raven Corvus corax. Ibis, 104(1):13-39.

(4) Brambilla, M., Bassi, E., Ceci, C. & Rubolini, D. (2010). Environmental factors affecting patterns of distribution and co-occurence of two competing raptor species. Ibis, 152(2): 310-322.

(5) Valken Voor Iedereen (2011) Valk versus Kraai. 

(6) Lindner, M. (2018). Influence of the Eagle Owl (Bubo bubo) on the Peregrine Falcon (Falco peregrinus) population in Germany. Ornis Hungarica, 26(2): 243-253.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over