Diep zien en horen

Jasja Dekker | maandag 7 juli 2025 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 160x

Zijn die bewegingen om beter te zien? Of juist om beter te horen? Het antwoord is: allebei — maar vooral om de diepte te horen. Dat heeft te maken met bijzonderheden in de schedel.

Scheve oren

Kerkuilen hebben een bijzonder gehoor. Dat zit hem in de bouw en dat komt door iets opvallends: hun oren zitten niet op gelijke hoogte. Het ene oor zit iets hoger dan het andere. Dat maakt het mogelijk in 3D te horen. Net als bij ons kunnen ze horen of een geluidsbron zich links, rechts, of midden voor hen bevindt. Dat kan omdat we aan elke kant van ons hoofd een oor hebben. Uilen kunnen dat op dezelfde manier ‘verticaal’: in hoogte-laagte. Dat gaat al best goed als ie niet beweegt.

Koprol

Moet het nog scherper? Dan draait of verschuift de uil de kop. Wanneer een kerkuil z’n kop verschuift, draait of kantelt, verandert hij hoe het geluid elk oor binnenkomt. Zo weet hij niet alleen of een geluid van links of rechts komt, maar ook of het van boven of onder komt. En dat is cruciaal voor een nachtdier dat vaak jaagt in volledige duisternis.

Geen ogen rollen 

In tegenstelling tot mensen kunnen uilen hun ogen niet bewegen in hun oogkassen. Hun ogen zitten namelijk vast in de schedel. Dat komt waarschijnlijk omdat ze groter zijn dan veel andere soorten, en omdat ze niet rond maar cilindrisch zijn. Dat laatste maakt dat ze verder kunnen kijken: denk aan een telescoop.

Als een kerkuil ergens naar wil kijken, moet hij dus zijn hele kop draaien om van gezichtshoek te veranderen. Deze bewegingen helpen ook bij het inschatten van diepte. Door vanuit meerdere hoeken naar een object te kijken, krijgt de uil een nog beter “stereobeeld” — handig bij het inschatten van afstanden.

Dubbel voordeel

De vreemde kopbewegingen van de kerkuil zijn dus allesbehalve willekeurig, maar maken ze dankzij de bijzondere schedel. De scheve oren zorgen voor perfect 3D-geluid, de vaste ogen dwingen tot kopbewegingen voor zicht en diepte.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over