Uitstelgedrag

Peter de Vries, NIOO | maandag 10 mei 2021 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 550x

Uitstellen is een beproefde tactiek. Zijn de weersomstandigheden dusdanig dat je als Koolmees het idee hebt dat het wel eens fout zou kunnen gaan, dan stel je uit.

De afgelopen weken hebben we dit aan de lijve mogen meemaken. Eerst werd er uitgesteld bij de nestbouw. Die kwam maar heel langzaam op gang. In theorie kan een Koomees binnen een dag of drie een compleet nest in elkaar timmeren. Nu deden ze daar vele malen langer over. We hadden kasten waar we keer op keer tegen hetzelfde plukje mos aankeken.

Dan het leggen van de eieren. Ook hier werd uitgesteld. Veel vogels lastten een legpauze in. Waarschijnlijk kunnen ze niet anders. Een Koomeesei weegt gemiddeld ongeveer 1.8 gram. Een vrouw Koolmees zo rond de 18 gram. Dus elke dag moet een vrouw Koolmees een ei produceren dat ongeveer 10% van haar eigen gewicht weegt. Een Koolmees die 10 eieren legt, produceert dus haar eigen gewicht in eieren. Het maken van die eitjes kost veel energie. En als het dan koud en nat is, dan kost het teveel energie. Dan is het voordeliger een paar dagen te wachten. Op zich hoeft dit geen probleem te zijn. Het vrouwtje geeft de eitjes elke dag een 'boost' zodat de embryo's in leven blijven. Volgens knappe koppen kunnen ze dit wel tot 15 dagen volhouden.

En ook tijdens het broeden stelden de Koolmezen uit. Normaal broeden de Koolmezen in 13-15 dagen de eitjes uit. Maar ook nu zien we dat dit broeden langer duurt dan normaal, broedpauze.

Hoe weten we dit nu allemaal? Nou, wij gaan elke dag het veld (eigenlijk het bos) in. En we weten dus precies in welke kast wat gebeurt. We kunnen dus al heel snel zien of het bouwen van nesten langer duurt dan normaal. Of dat het broeden langer duurt.

Hoeveel de Koolmezen nu precies 'achter lopen' verklap ik volgende week. Maar het begint nu allemaal een beetje te lopen. Ook vandaag zag ik weer veel uitgekomen nestjes. Allemaal jongen van dag 0-1.

Het is hoe dan ook weer een bijzonder jaar. Voor nu heb ik niet genoeg tijd, maar ik zal volgende week eens uitrekenen hoe koud het voorjaar nu eigenlijk geweest is. Voor de Koolmezen is de gemiddelde etmaal temperatuur van 11 maart tot 20 april van belang. Waar valt dit voorjaar nu in deze reeks vanaf 1955 (toen op het NIOO begonnen is met dit onderzoek)?

En dan op veler verzoek hieronder een foto van een van mijn markeringen om nestkasten sneller en eenvoudig te kunnen vinden. Bij dit merkteken het hek overstappen en loodrecht over de hei naar een berkenboom lopen. Daar hangt kast 185 (die, om heel eerlijk te zijn ook niet echt te missen is omdat die wel aan een heel opvallende gevorkte berk hangt ;-) ).

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek. Met meer dan 300 onderzoekers en studenten is het NIOO één van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De NIOO-ers bestuderen organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Samen onderzoeken ze de volle breedte van planten-, dier- en microbiële ecologie, zowel op het land als in het water. Bezoek de website van NIOO

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over