Het maai-effect

Ronald van Harxen, STONE | dinsdag 12 mei 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 729x

Topdag

Van 5 tot en met 10 mei zijn het er welgeteld 47. Topdag was 10 mei met maar liefst 17. Een enorm contrast met de dagen ervoor zoals op de figuur te zien is. Die brengt de aanvoer in beeld vanaf de eileg. Ik heb daar overigens alleen de woelmuizen in opgenomen. Het aantal ware muizen is tot op dit moment te verwaarlozen, zo weinig. Goed is te zien dat er in de leg- en broedperiode zo goed als geen woelmuizen gevangen zijn. Het vrouwtje heeft het vooral moeten doen met rupsen en meikevers. Vanaf de dag dat de eieren uitkwamen, nam de aanvoer voorzichtig toe. Dat is gebruikelijk, er zijn immers meer monden te voeren en dan is ook een voorraad wel handig. 

Mazzel

Ons stel had de ongelooflijke mazzel dat op dag 5 een deel van de weilanden gemaaid werd en op dag 7 de rest. Mooi gespreid in de tijd, al was het nog mooier geweest als de tweede beurt nog een paar dagen later had plaatsgevonden. Zo'n  maaibeurt kent doorgaans 3 of 4 fasen: het maaien zelf, het schudden, het harken en tenslotte het oprapen. Direct na het maaien blijft het versgemaaide gras vaak even liggen zoals het valt, een paar uur later wordt het geschud (gekeerd), de dag erna geharkt (op rijen gelegd) en tenslotte opgeraapt. Afhankelijk van het weer duurt het bj elkaar een dag of 3. Het gras dat op donderdag gemaaid was, werd zaterdag opgeraapt. Op de foto in de kop is goed te zien wat het effect van het maaien op de grasmat is. Direct na het maaien en het schudden hebben de muizen nog enige dekking, maar na het harken is het weiland al zo goed als kaal. Dat is voor muizeneters hét moment om in actie te komen. Niet alleen steenuilen, maar ook buizerds en torenvalken slaan dan hun slag, Zelfs  ooievaars, reigers en kraaien laten zich dan niet onbetuigd.

Te veel?

In de chat wordt al gevraagd of er niet te veel muizen zijn aangevoerd. Het duurt immers wel even voordat de laaste aan de beurt is en met wat hogere temperaturen gaan de eerste als snel tot ontbinding over. Geen enkel probleem. Steenuilen zijn, net als andere vleeseters, van nature beschermd tegen de zieketekiemen die in zo'n rottend lijkje zitten. Daar worden ze niet ziek van, de jongen ook niet. Mochten vliegen hun eitjes gaan leggen, dan vormen de maden smakelijke hapjes tussendoor. Een soort kroketjes, maar dan zonder het krokante laagje. Soms zijn er zoveel muizen dat de jongen ze domweg niet aankunnen. Ze verdrogen en blijven als een soort mummies ergens in een hoekje achter. Uiteindelijk worden ze dan door allerlei kleinvee dat van nature ook in de nestkast aanwezig is, soldaat gemaakt. Zo krijgt ieder zijn deel. 

Cultuurvolger

Het bovenstaande is illustratief voor de afhankelijkheid van de mens. Als er niet toevallig gemaaid was, waren er beslist veel minder muizen aangevoerd. In nesten waar ouders er niet in slagen andere voedselbronnen aan te voeren, sterven dan soms 1 of meerdere jongen. Tijdens onze nestcontroles komen we grote verschillen tegen in het aantal prooien dat op voorraad ligt, maar steevast is er een relatie naar pas gemaaid grasland rondom de kast. Als je als steenuil de mazzel hebt op het goede moment jongen te hebben, is er meer dan voldoende te eten, als je pecht hebt zul je op een houtje moeten bijten. Timing is dus erg belangrijk, maar ik moet de eerste steenuil nog tegenkomen die weet wanneer zijn boer gaat maaien. Een boer weet het zelf immers pas vaak enkele dagen voor hij de tractor uit de schuur haalt, varend op de weersvoorspellingen. Het blijft toeval dus, soms heb je pech, soms heb je geluk.

In mijn blog van donderdag of vrijdag ga ik wat dieper in op de tijdstippen waarop de muizen aangevoerd zijn en op die grote zwarte jongens die rechts en links in de kast zijn gedropt. Dat zijn geen woelmuizen, maar woelratten, een boeiende soort.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over