Veelgestelde vragen Beleef de Lente

Meedoen met de uitvliegpoll kan tot 18 juni!

De link staat hier: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1mK73yIRp5MTFCnM3kNtRZx02_RzInyIDfUUUyHvTy9M/edit?usp=drivesdk, tabblad Uitvliegpoll. 

De jongeren van vorig jaar zijn nog tot en met november waargenomen op plaatsen vlakbij het nest. Daarna zijn ze hun eigen weg gegaan.

Hoe ver de jongen zullen weggaan, hangt met name af van de beschikbaarheid van geschikte territoria. Zeearenden broeden vanaf 2006 in Nederland. Een aantal jongen hebben zich nu enkele tientallen kilometers van hun geboorteplaats gevestigd.

Daarnaast zijn sommige zeearenden in Duitsland en België gezien en zijn er zelfs meldingen geweest van in Nederland geboren zeearenden in Zuid-Frankrijk en Estland. 

Dat klopt, er waren 3 eieren. Het 3e ei is helaas niet uitgekomen.

Het ligt nog ergens in het nest. In de eerste dagen na het uitkomen van de andere 2 eieren was het 3e ei nog duidelijk te zien. Maar inmiddels is het ei verdwenen onder vers nestmateriaal dat de ouders hebben aangesleept.

De zeearenden blijven in de winter gewoon in Nederland. Al in december beginnen ze weer met de nestwerkzaamheden, om het nest klaar te maken voor het volgende broedseizoen.

De zeearend is overdag actief. Als zeearenden actief zijn, kunnen ze verschillende dingen doen, bijvoorbeeld jagen, de kuikens voeren of het nest goed in de gaten houden.

In de broedtijd wisselen vrouw en man elkaar af (hoewel de vrouw het meeste broedt). Als de kuikens zijn uitgekomen, voeren ze allebei om de beurt, en ook dan wisselen ze elkaar af op het nest.  

Het nest heeft een doorsnee van 2 meter. Het kan ook 2 meter hoog worden en tot wel 600 kilo wegen!

De boom waarin de zeearenden hun nest hebben gebouwd staat in Friesland, in Nationaal Park De Alde Feanen, vlakbij het Friese dorp Earnewâld. De zeearenden zijn hier in 2017 voor het eerst komen broeden.

In 2020 besloot het paartje te verhuizen naar een nieuw nest. De boom met het nest staan in de zomerpolder Laban. 

Dat is het nest waar nu de camera hangt, en dat dus al voor het vijfde jaar dienst doet. 

Het nest van de zeearenden zit op ongeveer 15 meter hoogte in de boom. 

De kuikens zijn uit het ei gekomen op 11 en 14 april. Jonge zeearenden hebben zo'n 70 tot 90 dagen nodig op het nest om uit te kunnen vliegen. 

Naar verwachting is dat voor deze twee kuuks dus zo ongeveer tussen 20 juni en 15 juli. 

Klopt, M en V worden steeds lichter, en dat lijkt inderdaad met ouderdom te maken te hebben. Met twee donkere kuikens op het nest lijken de ouders misschien wel nóg lichter. 

Beste Arnoud,

Over het algemeen kunnen de zeearenden wel wat hebben. Ze zitten al flink wat jaren op dit nest en het is altijd goed gegaan.

Als de kuikens nog klein en donzig zijn, zijn ze nog niet bestand tegen de regen, maar dan is er gelukkig altijd wel een vader of moeder op het nest die hen beschermt. Als ze ouder zijn, krijgen ze een mooi waterafstotend verenpak.

Overigens lijkt de wind een groter gevaar dan de regen, zoals in het filmpje van 2024 'Stormdrama' te zien is (waar het gelukkig helemaal is goed gekomen).

Gedacht wordt dat zeearenden gemiddeld zo'n 20-25 jaar oud worden, hoewel recente Duitse ringinformatie heeft laten zien dat de gevolgde arenden wel zo'n 30 jaar leefden. 

Ze kunnen blijven broeden tot op hoge leeftijd. Er is zelfs een geval bekend van een vrouwtje zeearend in Zuid-Denemarken dat minstens 16 jaar samen was met dezelfde man, met wie ze op 37-jarige leeftijd nog een jong grootbracht!

De jonge zeearenden (pykjes) worden niet geringd. Het is lastig om het nest te bereiken en het zal verstoring veroorzaken voor andere vogels die ook in de omgeving leven.

Hier kun je er meer over lezen: https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/overvloed

Vroeger zaten de meeste zeearenden dicht bij de zee. Tegenwoordig zijn ze een stuk algemener. Wel is het nog steeds belangrijk dat er (zoet of zout) water is. Met de focus op water (en prooien die in of rond het water leven, zoals ganzen en meerkoeten) hebben zeearenden weinig concurrentie van andere roofvogelsoorten.

Deze zeearenden broeden sinds 2017 op deze plek, dus dit wordt/is hun negende keer. Van de vrouw weten we dat ze in 2017 3 jaar oud was, dus nu is ze 11 jaar. Man zeearend was al volwassen toen ze voor het eerst een nest maakten, dus hij is nu minimaal 12 jaar. 

De jongen hebben 70 à 90 dagen nodig om uit te kunnen vliegen. De jonge zeearenden van vorig jaar werden op 14 april geboren en zijn op 29 juni en 4 juli uitgevlogen.

Daarna worden ze zeker nog een maand door de ouders gevoerd en soms langer. In principe komen ze niet naar het nest terug, maar in vorig jaar zijn de jongen - tot iedereens verrassing - nog een aantal keer teruggekeerd. 

De zeearend-eieren zijn ongeveer 76mm bij 59mm en dof wit van kleur.

Grootte, staartvlekken en snavel: waar kun je op letten?

De vrouw is groter dan de man. Verder heeft de man 2 vlekjes op de stuit en vrouw 3. Afhankelijk van de mate van de gespreide staartveren ziet dit bij de vrouw er soms uit als 1 wazige vlek. 

Daarnaast kan je ook kijken naar de overgang van snavelbasis naar het voorhoofd. Bij man zie je daar een lichte bocht naar boven, bij vrouw is dit vrijwel recht.

Beide zeearenden broeden. De vrouw broedt het meest, maar wordt dagelijks voor langere tijd afgelost door de man, kan ze zelf voedsel gaan zoeken.

Heel geëmancipeerd, ze kiest zelf uit wat ze eet!

Uitzondering hierop is het baltsgedrag: het komt voor dat de man prooi geeft aan vrouw als onderdeel van het baltsgedrag.

Het nest is heel slecht te beschermen tegen boommarters. Boommarters zijn heel soepel en lenig, waardoor ze makkelijk van boom naar boom gaan. Dus de vogels moeten altijd alert zijn, al vanaf het eerste ei dat gelegd is.

De lengte van een volwassen zeearend bedraagt 70 tot 92 cm, de vleugelspanwijdte is 200 tot 250 cm en het gewicht 3,1 tot 7,5 kg. Vanwege de grote spanwijdte wordt de zeearend ook wel de vliegende deur genoemd.

De zeearend legt meestal 2 eieren. Het duurt ongeveer 38 dagen per ei voor het uitkomt. De zeearend begint meteen na het leggen van het eerste ei met broeden.