Roze of blauwe muisjes?

Suzanne Pen | vrijdag 8 april 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 501x

Je zou misschien denken dat de kans op een mannelijk of vrouwelijk kuiken gewoon fifty-fifty is. Maar het is waarschijnlijker dat er mannetjes in 3 van de 4 eieren zitten. Bij vele vogelsoorten bepalen de omstandigheden namelijk of de moeder meer meiden of meer jongens maakt.

Wetenschappers van de Universiteit Groningen hebben onderzocht hoe dat bij Nederlandse torenvalken zit. En wat blijkt? Als de vrouw vroeg in het jaar eieren legt, komen er meer mannetjes uit. Ook gaf het onderzoek sterke aanwijzingen dat de mannelijke eieren als eerste gelegd worden en de vrouwelijke eieren pas daarna.

Maar waarom?

De theorie is dat vogels jongen grootbrengen die de meeste kans hebben te overleven én zich snel voort te planten. Bij torenvalken hebben de mannetjes die vroeg in het jaar geboren worden een veel grotere kans in het volgende jaar zelf al jongen te krijgen. Ze planten zich dus sneller voort dan mannen die later in het jaar geboren worden.

En hoe dan?

Het is niet helemaal duidelijk hoe het vrouwelijke lichaam bepaalt of de kinderkamer roze of blauw geschilderd mag worden. Onderzoek in kippen laat zien dat er meer meiden geboren worden als er meer progesteron (een hormoon) in de eierstokken zit.

Het is in ieder geval niet zo dat vrouw denkt: „Zal ik eens zonen of dochters maken?“ Het wordt allemaal geregeld door genen die toevallig coderen voor het vroeg leggen van mannetjes. De moeders met deze genen krijgen jongen die zich sneller voortplanten. Zo komen die genen in steeds meer valkenlijfjes terecht.

En ons nest?

Zitten we nu naar M of V eieren te kijken? We zullen het helaas nooit weten.* Jonge torenvalken hebben dezelfde kleur als volwassen vrouwtjes. De mannen veranderen pas nadat ze uitgevlogen zijn. Maar het maakt onze moeder torenvalk ook helemaal niet uit op welke kleur muisjes ze getrakteerd wordt, áls ze maar muizen krijgt.

*UPDATE 1 juni 2022: we weten het wél! Het klopt dat het puberlichaam altijd de kleur van een vrouwtje heeft, maar vaak kun je aan de staartpennen zien of het een mannetje of vrouwtje is. Claudia legt het in dit blog uit. Toen dat blog geschreven werd, konden we het in dit nest nog niet goed zien, maar later kozen de staarten kleur: 

Chatter HarrieSpotter viel op dat de twee oudste kuikens een grijs jongensstaartje hebben en de twee jongste kuikens een bruin meisjesstaartje met zwarte strepen. Dus tóch net zo veel meisjes als jongens, maar dit nest volgt wel keurig de theorie dat de jongens als eerste geboren worden.

Marijcke laat het verschil prachtig zien in deze clip. 

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over