In vliegende vaart op de prooi af

Maartje Eijlander | donderdag 17 april 2025 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 65x

Foto: ZeelandNet

Jachtstrategiën

Eerder legde ik al uit dat slechtvalken prooien vangen naar aanbod, wat dan weer afhankelijk van hun leefgebied - stad, platteland, kustgebied, of gebergte. Het aanbod is dan ook gevarieerd, van roodborstjes tot ganzen. Om die prooien te vangen, van jacht op zwermen tot eenzame vogels, van prooien in de lucht tot prooien op land of water, passen de slechtvalken verschillende strategien toe. Hier een paar van de meest gebruikte strategieën op een rijtje.

De snelle verrassingsaanval

Dit is over het algemeen de meest gebruikte strategie, waarbij de valk vanaf (grote) hoogte speurt naar een prooi die de jager niet in de gaten heeft, waarna de valk inzet op een hele snelle aanval. Er zijn hier bij ’stoop’ en ‘swoop’ aanvallen. Bij een ‘stoop’ vouwt de valk diens vleugels in om zo snel mogelijk naar beneden op de prooi af te kunnen sjezen; bij een ‘swoop’ vouwt de valk de vleugels niet in en blijft de vleugel slaan om zo zowel naar boven als naar beneden te kunnen bewegen. 

 
De vervolgjacht

In dit geval start de jacht wanneer een slechtvalk een prooi op afstand heeft gespot en besluit deze te achtervolgen. Hoewel deze tactiek minder vaak lijkt te worden toegepast, lijkt de valk er echter wel meer succes mee te hebben. Soms is het een korte vervolgjacht, soms is het een enorm lange jacht waarbij de slechtvalk een prooi over een langere afstand vervolgt en soms ook weer een zogenaamde ‘swoop’ inzet. 

De tandemstrategie

Wanneer slechtvalken als paar leven kunnen ze er ook voor kiezen om samen, ‘in tandem’, te jagen. De valken kiezen dan een prooi uit die ze om de beurt aanvallen: wanneer de ene aanvalt klimt de ander tot grotere hoogtes ter voorbereiding voor de volgende aanval, enzovoorts. Met zijn tweeën kunnen de valken beter op de prooi letten, en die makkelijker uitputten en verwarren.

Jachtsucces

In de prachtige documentaireserie het Wad zien we een slechtvalk meermaals de jacht inzetten, en meermaals met lege klauwen eindigen. Hoe strategisch ook, lang niet elke jachtpoging is succesvol, prooien zijn natuurlijk ook niet van gisteren en hebben zo ook hun eigen overlevings- en vlucht-strategieën. Uiteindelijk is ongeveer 1 op de 12 bij individuele migrerende valken tot wel 1 op de 3 bij nestelende paartjes succesvol. Daarbij wordt er beredeneerd dat een deel van de mislukte pogingen ook minder serieus zijn, en eerder dienen als een soort opwarming. Eigenlijk niet zo gek, wij kunnen ook beter eerst warmlopen voordat we daadwerkelijk een sprint moeten trekken.

Man-vrouw verschillen

Zoals ik in Zoek de Verschillen ook al noemde, hebben mannetjes meer succes bij het vangen van zeer wendbare prooien, terwijl de vrouwtjes dan weer zwaardere prooien kunnen dragen. Dat hangt samen met het feit dat mannetjes wat kleiner gestroomlijnder en wendbaarder zijn terwijl de vrouwtjes over het algemeen groter (tot wel 30 procent!) en sterker zijn.

Bronnen

Voor deze blog gebruikte ik informatie uit het werk van Dick Dekker, die in 2009 zijn PhD onderzoek bij de WUR publiceerde als boek met de titel Hunting tactics of Peregrines and other falcons.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over