Gaat de steenuil de grutto achterna?

Ronald van Harxen, STONE | zondag 17 maart 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 897x

Schrikbarende achteruitgang

De huidige gruttopopulatie wordt door Sovon op 31.000 tot 38.000 broedparen geschat. In de periode 1973-1978 telden de atlas-medewerkers nog 120.000 broedparen. Een schrikbarende achteruitgang. Daarmee is de grutto niet alleen symbool voor het Nederlandse weidelandschap, maar helaas ook voor de verloedering van het boerenland. 

Vergande glorie

Ruilverkavelingen, ontwatering en intensivering van de bedrijfsvoering hebben hun tol geëist. Toen ik in de jaren 70 en de eerste helft van de jaren 80 door het open heideontginngslandschap van Lichtenvoorde, Aalten en Winterswijk fietste, wemelde het nog overal van de weidevogels; kieviten, veldleeuweriken, scholeksters, gele kwikstaarten, wulpen en graspiepers. En grutto’s: alleen al in de weilanden rond het dorp Zieuwent bij Lichtenvoorde telden we meer dan 60 broedparen. Je kon er in het voorjaar nergens rondfietsen zonder voortdurend het opwekkende gRUttoow gRUttoow gRUttoow boven je te horen, slechts onderbroken door het enthousiaste KLIEdeWied van de kievit en het jubelende tju-tju-tien-prulletuwier-tju-tju van de veldleeuwerik. Nu is het er vooral STiL STiL STil. Het is prijs die we met zijn allen betaald hebben voor onze 2e plek op de wereldranglijst van landbouwexporteurs.

Mijn op zou van de fiets donderen

Is de grutto vooral het symbool van het open weidelandschap, de steenuil is kenmerkend voor het kleinschalige cultuurland met zijn afwisseling tussen bouw- en weiland, houtwallen en bosjes, essen, slootjes en beken en zijn verspreid liggende boerderijen. Een landschap dat net als van de grutto enorme klappen heeft opgelopen. Mijn opa zou van pure ellende van zijn statige herenfiets donderen als hij – gestorven in 1963 – zijn laatste fietstochtje nog eens kon overdoen. Hoeveel steenuilen er toen broedden in Nederland broedden valt helaas niet meer te achterhalen, maar het moeten er tienduizenden zijn geweest. Leg ik de kaartjes uit de 3 Sovon-atlassen (1979, 2001 en 2018) naast elkaar, dan zien we dat de steenuil uit grote delen van het land nagenoeg is verdwenen, of met een terugtrekkende beweging bezig is: Groningen, Friesland, Noordoost-Drenthe, het westen van Noord- en Zuid-Holland, Zeeland. Ja, zelfs in de voormalige bolwerken in het rivierengebied, heeft de steenuil fors terrein prijs moeten geven. Gaat de steenuil de grutto achterna?

Het tij is te keren

Honderden vrijwilligers spannen zich tot het uiterste in het tij te keren. Dat lukt echter alleen als we me zijn allen beseffen dat we met de huidige vorm van landbouw op een doodlopend weg zijn beland en dat er structureel andere keuzes moeten worden gemaakt. Daarvoor is het nodig uw stem te laten horen. Steun daarom de petitie van Vogelbescherming en kies aanstaande woensdag voor een partij die het goed voor heeft met vogels van het boerenland. 

Afbeelding in de header: Weidelandschap met vee van Willem Roelofs 1822-1897.

Hieronder: de verspreidingskaartjes van de steenuil uit de 3 Sovon-atlassen.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over