Broeden, het lijkt simpel. Je zit een beetje op je eieren, je kijkt wat rond, je eten wordt verzorgd, niks te klagen toch? Maar nee, broeden is een uiterst serieuze aangelegenheid! Met Moederdag in aantocht een ode aan de mama’s, want broeden is hard werken!
Wonder
In een ei vormt zich een compleet kuikentje met alles erop en eraan! Welk geweldig wonder voltrekt zich in die paar weken in een ei? Als een (bevrucht) ei is gelegd ‘wacht’ het tot het wordt bebroed. Warmte activeert de celdelingen in het ei waardoor de ontwikkeling van het kuikentje begint. Een onbebroed ei kan rustig een week zonder broeden blijven liggen, maar als het broeden eenmaal is begonnen is het wel kwestie van warm houden, anders stopt de ontwikkeling van het kuiken.
De ontwikkeling binnen een ei gaat razendsnel; al binnen een paar dagen zijn alle organen en lichaamsdelen in ontwikkeling aanwezig. Als deze allemaal zijn ontwikkeld groeit het kuiken nog flink in grootte, krijgt dons en de snavel vormt een eitand. Als het kuiken er klaar voor is, bij torenvalken na zo’n 4 weken, breekt het kuiken met behulp van de eitand uit het ei.
Riedelen
Het kuiken kan de laatste dagen voor uitkomst ook al geluid maken. Zo laat hij zijn moeder weten dat hij er bijna aan komt, voor haar een teken om het nest niet meer (lang) te verlaten. Luister komende week maar eens goed, misschien hoor je de kuikentjes ‘riedelen’ in hun eitjes.
De taak van mama
Maar dit alles gaat niet vanzelf, nu komt de taak van de moedervogel naar voren. Om de ontwikkeling in de eitjes goed te laten verlopen moet zij ervoor zorgen dat de warmte goed in en over de eitjes verdeeld wordt. Daarom keert Mevrouw Torenvalk de eitjes regelmatig om en worden de buitenste eieren naar binnen gerold en andersom. Probeer dat zelf maar eens met 6 eieren en met je handen op je rug!
Broedvlek
Om het warm houden iets makkelijker te maken ontwikkelen de meeste vogels een broedvlek op hun borst. Dit is een plek waar onder invloed van hormonen minder veren groeien (sommige vogels trekken ze zelf uit!) en waardoor de vogel de eieren met lichaamswarmte direct kan verwarmen. Danny schreef hier al eerder over in een blog.
Nog best een klus dus, dat broeden! En toch niet zo makkelijk als het in eerste instantie lijkt.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
