Lange zit

Pascal Stroeken, STONE | vrijdag 27 april 2018 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 806x

Na zoveel jaren Beleef de Lente ben ik voorzichtig geworden met voorspellingen – we hebben al vele verrassingen mogen beleven – maar ik denk dat we nu toch wel vrij zeker onder ogen moeten zien dat het enige (overgebleven) ei in Dongen niet meer uitkomt. De volhardende dame broedt inmiddels al dagen langer dan gebruikelijk. Opgeteld met het al meermalen gememoreerde opmerkelijke verloop in deze nestkast, draagt dit niet bij om optimistisch te blijven.

Wat mankeert er aan het ei?

Wat er mis is met het ei laat zich slechts raden. Er zijn talloze oorzaken waardoor een ei niet levensvatbaar is. Vaak wordt gedacht dat een niet uitgekomen ei niet bevrucht is, maar dat is vermoedelijk maar in een beperkt aantal gevallen de oorzaak. Het kan zijn misgegaan bij het aanmaken van het ei, bijvoorbeeld een ontstoken eileider, of bij de ontwikkeling en groei van het embryo. Feit is dat gemiddeld grofweg zo'n kwart van alle gelegde steenuileneieren niet uitkomt. Soms komen complete legsels niet uit, maar vaker komt bijvoorbeeld één van de eieren uit een legsel niet uit.

Volhouders

De grote vraag is natuurlijk hoe lang vrouw Dongen het broeden volhoudt. Heeft ze besef van de tijd die ze nu al broedt? Wanneer besluit ze dat het genoeg is geweest? Geen zinnig woord over te zeggen. We mogen 'iets' van een interne klok vermoeden,  maar ze zal ook een natuurlijke broeddrift hebben om door te zetten.

Uit nesten waarvan geen enkel ei is uitgekomen weten we dat steenuilenvrouwen soms wel meer dan 40 dagen broeden voordat ze het opgeven en het legsel verlaten. Dat is toch fors langer dan de ongeveer 26 dagen die het broeden normaal in beslag neemt. Steenuilenvrouwen geven dus niet snel op, maar op enig moment vinden ze het toch welletjes.

Meer dan 50 dagen

Een goed voorbeeld van een volhardende dame zagen we vorig jaar in Lievelde. Op 28 april troffen we de vrouw broedend op 4 eieren. Bij de controle op 20 mei – we verwachtten kleine jongen – zat ze nog vast te broeden. Weer twee weken later, op 3 juni: wederom troffen we vrouw op de eieren. Toen hadden we er inmiddels weinig fiducie in dat de eieren nog zouden uitkomen.

Op 17 juni gingen we langs in de vaste veronderstelling dat ze het legsel inmiddels had verlaten en wij de eieren konden verzamelen voor onderzoek. Maar ook toen zat ze nog steeds te broeden; inmiddels 50 dagen na ons eerste bezoek op 28 april! Als we vervolgens bedenken dat ze op 28 april, pak 'm beet, al een klein weekje aan het broeden was (de precieze eilegdatum was onbekend) zat ze inmiddels al een dag of 55 op de eieren. Deze dame had er op 17 juni dus al minimaal een twee keer zo lange broedduur opzitten als gebruikelijk. Ter vergelijking: in diezelfde periode maakten bij andere nesten inmiddels de eerste jongen al uitstapjes buiten het nest.

Op 24 juni bezochten we het nest opnieuw (u leest het goed, niet alleen de steenuildames zijn volhouders) en pas toen konden we constateren dat ze haar 4 eieren had verlaten.

En onze dame?

Ik ben heel benieuwd hoe lang vrouw Dongen het volhoudt. Ondanks de teleurstelling dat we het dit jaar in Dongen zonder opgroeiend jong moeten doen is het wel weer een interessant kijkje in de anders zo verborgen wereld van het steenuilenleven. Zo ben ik benieuwd of ze op enig moment ineens abrupt stopt met broeden en het legsel definitief verlaat, of dat ze langzaamaan steeds langer verstek laat gaan tot ze besluit het op te geven.

Of … komt het ei toch nog wel uit? We gaan het zien.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over