Navigatie overslaan

Live

Steenuil

Live

Oehoe

Live

Vijver

Live

Kerkuil

Live

Slechtvalk

Live

Ooievaar

Live

Bosuil

Live

Torenvalk

Live

Visarend

Live

Boerenlandvogels

Live

Zeearend

Binnenkort

Koolmees

Binnenkort

Merel

Boerenzwaluw / Jouke Altenburg

Even voorstellen: de boerenzwaluw

Boerenzwaluw / Elwin van der Kolk Boerenzwaluw / Elwin van der Kolk
De boerenzwaluw is een echte boerenlandvogel, een luchtacrobaat van het boerenerf. De nesten worden bij voorkeur gemaakt in boerenschuren, loodsen en dergelijke waar ze in en uit kunnen vliegen. Van april tot oktober verblijven zij in Nederland, de winter wordt in zuidelijk Afrika doorgebracht. De boerenzwaluw is blauwzwart van boven. Het voorhoofd en de kin zijn rood; zwarte borstband. Rest roomwit. Vliegt behendig door de lucht om insecten te vangen. Om te drinken vliegen ze vlak boven het wateroppervlak en steken af en toe hun snavel in het water. Lange gevorkte staart

Boerenzwaluw in het kort

Aanwezig: Maart-oktober
Voedsel: Insecten (vooral enorme hoeveelheden muggen).
Aantal: 250.000-340.000 broedparen in Nederland (in 2018-2020)
Broedtijd: Broedt in los kolonieverband in de periode mei-augustus
Aantal eieren: Per legsel 3-6 eieren (soms 2-7)
Aantal legsels: Soms nog een tweede legsel (juni-juli) of zelfs derde legsel (augustus) afhankelijk van de omstandigheden (weer/voedsel)
Broedduur: 12-16 dagen
Uitvliegen: 20-24 dagen na uitkomen

Boerenzwaluw / Shutterstock Boerenzwaluw / Shutterstock

Waar leven boerenzwaluwen?

De boerenzwaluw broedt in open schuren en onder brede dakoverstekken, onder bruggen en incidenteel ook op andere beschutte plaatsen. Het voedsel wordt gezocht in de lucht: het bestaat uit enorme hoeveelheden kleine vliegende insecten die in volle vlucht verzameld worden. Ook komt de boerenzwaluw veel voor in de omgeving van water, waar de zwaluwen rakelings overheen scheren om insecten te verzamelen.

Boerenzwaluw / Jouke Altenburg Boerenzwaluw op nest / Jouke Altenburg Boerenzwaluw / Jouke Altenburg

Het nest

Boerenzwaluwen metselen hun nesten van klei en leem vaak op randen en richels in koeien-, varkens- of paardenstallen. In dit geval dus in een geitenstal. Ze doen dat zowel hoog als laag, maar ook wel onder bruggetjes, of aan sluizen of onder brede dakoverstekken.

Boerenzwaluw met insect / Peter van Graafeiland

Voedsel

Eet vrijwel uitsluitend vliegende insecten, en dan met name enorm hoeveelheden muggen. Drinkt door zo laag over water te vliegen dat hij met de ondersnavel door het water gaat. 

Locatie boerenzwaluw Beleef de Lente / Marc Hessels Locatie boerenzwaluw Beleef de Lente / Marc Hessels Locatie boerenzwaluw Beleef de Lente / Marc Hessels

Locatie

Op het erf van Natuurhoeve Grenslicht, daar waar ook de kerkuilen van Beleef de Lente verblijven, staat een geitenstal waarin de boerenzwaluw zich goed thuisvoelt. En eigenlijk geldt dat wel zo’n beetje voor alle boerenzwaluwen; liefst in een stal met vee, lekker veel insecten in de buurt en ergens een plekje om materiaal te verzamelen om het nest te metselen.

Tijdje weggeweest

De boerenzwaluwen hebben vele tientallen jaren dit erf bewoond, maar toen de voorgangers van de huidige bewoners stopten met het houden van vee zijn de aantallen snel afgenomen. Al die tijd zijn ze wel blijven jagen over de velden hier, maar hun nesten hebben ze verplaatst naar boerderijen waar het aantrekkelijker wonen was voor hen.

Gelukkig weer terug

Na de bouw van de geitenstal werd het erf weer een stuk aantrekkelijker voor de boerenzwaluw en de stal werd dan ook met grote regelmaat grondig onderzocht. Toch duurde het nog tot 2022 voordat het eerste nest in de stal werd gebouwd. Gedurende dat seizoen waren er nog diverse andere paartjes die interesse hadden, maar uiteindelijk nog niet zijn gaan broeden.  

Een echte erfvogel

Net als de kerkuil, de witte kwikstaart en de gekraagde roodstaart is ook de boerenzwaluw een echte erfvogel. Hij voelt zich thuis op de plekken die wij beheren zolang het maar niet al te netjes aangeharkt is. Als erfbewoner kan hij ook goed omgaan met de aanwezigheid van mensen en dat is maar goed ook, want Mark Hessels, de eigenaar van Grenslicht, staat minstens twee keer per dag vlak onder zijn nest de geiten te voeren. ,,En hoewel ze dat best spannend vinden en af en toe luid kwetterend om mijn hoofd vliegen lijken ze inmiddels ook te begrijpen dat ik gewoon bij de inboedel hoor hier."

Kijkje vanuit de lucht

In 2020 is er een mooi filmpje gemaakt met een drone om de locatie van de kerkuilen te laten zien. En hoewel de nieuwe geitenstal er toen nog net niet stond, krijg je op dit filmpje ook een goede indruk van de woonplek van de boerenzwaluwen.