Wat is een pimpel?

Abe Moedt | zaterdag 9 april 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 659x

De pimpelmees is iets kleiner dan de koolmees

Om te beginnen zijn er een paar woorden die moeten worden uitgesloten. De naam van de pimpelmees komt niet van de Engelse woorden pimple (puist), pimp (pooier) en to pimp (iets mooi maken). Deze woorden zijn allemaal moderne Engelse woorden en het Nederlandse woord pimpelmees bestaat al eventjes, om achter de oorsprong van het woord pimpelmees te komen moeten we dus een paar honderd jaar terug.

De “zang” theorie

Het woord pimpelmees kwam voor het eerst voor in 1567 in een woordenboek. De eerste en meest waarschijnlijke theorie is dat het woord pimpel afstampt van het Nederduitse woord “Pimpeln”. Pimpeln betekent “als een belletje klingelen”. De zang van de pimpelmees wordt vaak vergeleken met de klank van een zilveren belletje. Dit betekent dat de pimpelmees is vernoemd naar haar zangkunsten, deze kunt u hier beluisteren. Een tweede en veel simpelere theorie over de zang is dat een pimpelmees klinkt als “pim im im im im im im”. De naam pimpelmees zou dan gebasseerd zijn op deze klank.

De “vlinder” theorie.

Een volgende theorie is dat het de naam van de pimpelmees afstamt van het oude zuid-nederlandse woord “pepel” of “pumpel”. Deze woorden betekenen vlinder. De pimpelmees zou in dit geval dus “vlindermees” heten. Een hele mooie naam als je het mij vraagt, maar heeft de pimpelmees echt zo veel gelijkenissen met een vlinder?

De “iets kleins” theorie

Voor een derde theorie moeten we weer terug naar het Nederduitse woord “Pimpeln”. Dit woord betekent namelijk ook “iets kleins of zwak of teer zijn. Dit kan een logische verklaring zijn omdat de pimpelmees voor sommigen een kleinere versie van de koolmees kan zijn. Hoewel het woord “Pimpeln” meerdere Nederlandse woorden heeft voortgebracht is pimpelmees toch wel het meest voorkomend, andere woorden zijn pimpelen (veel drinken) en pimpelpaars.

De blauwe mees

De blauwe mees was een veel logischere naam geweest voor de pimpelmees. De pimpelmees is van alle mezen namelijk bij uitstek de blauwste. Verder is de letterlijke vertaling van pimpelmees in veel andere Europese talen “blauwe mees”. Voorbeelden zijn blaumieske (Fries), blue tit (Engels), blaumeise (Duits), en mésange bleue (Frans). Hoewel er verschillende theoriën zijn is de pimpelmees dus niet naar haar kleur vernoemt. Ik zou het leuk vinden als jullie mij in de chat laten weten hoe de pimpelmees dan wel aan haar naam is gekomen. Klopt de vlindertheorie, de zangtheorie, de iets kleins theorie, of is het toch nog iets anders?

Meer informatie overde etymologie (naamgeving) van de pimpelmees vindt u hier.

Lijkt een vliegende pimpelmees dan toch een beetje op een vlinder?

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over