Het is de tijd van grasmaaien. Wij boeren willen graag zoveel mogelijk kwaliteit onder het plastic, want daarmee kunnen we de kost verdienen in een dure tijd. Maar het is ook weer precies de tijd dat er een paar uit hun eitje kruipen. Of er al uit zijn...
Gruttokuikens net uit ei Foto Collectief Eemland
Het Engels raaigras dat groeit op de (door agrosceptici ;) genoemde) "raaigraswoestijn" haalt in het juiste maaistadium bij goed weer een voederwaarde van maar liefst bijna 1100 VEM. Een biodivers gewas dat uitbloeit tot 15 juni blijft hangen tussen de 750 en de 800 VEM. Daarnaast zorgt de verhouting van het gras ervoor dat de verteerbaarheid enorm terugloopt zodat er van dat gras ook nog eens veel minder opgenomen kan worden. Het blijft te lang in de pens staan. Om u verder niet aan het knikkebollen te brengen hou ik het er maar op dat tussen het ene en het andere meer dan een gezinsinkomen verschil zit.
Kraplap en ondermuts
Bij ons in Eemland komt het er vaak op neer dat de grasoogst plaatsvindt in mei en zo rond de derde week voltooid wordt. Ik weet dat omdat dit jarenlang werd gadegeslagen door een aantal oudere tantes en nichten in kraplap en ondermuts die rond 23 mei mijn moeders verjaardag kwamen vieren. Tijdens de koffiepauze hoorde ik dan dat we er flink werk van maakten. Uiteraard vervolgd door de mededeling dat het vroeger nog veel meer werk was en ook "dat ik al een knap grote jongen was geworden" en een enkele keer zelfs "een grote knappe jongen". U snapt dat ik dat niet meer vergeet.
Mozaïekbeheer
Deze periode is ook de periode dat het "mozaiekbeheer" tot volle glorie komt. Dit komt erop neer dat de polder verandert in een lappendeken met beweid land, 1 juniland, kruidenrijk grasland, grasland met voorweiden én gemaaid land, waar we ons kwaliteitsvoer winnen. Op dit gemaaide land wordt legselbeheer toegepast. Zo'n 80 vrijwilligers zoeken de nesten op en markeren ze. De boer laat hier met maaien 50 vierkantemeter per nest omheen staan zodat er voldoende beschutting overblijft.
Weidevogeldrone en warmtebeeldcamera
Het preventief zoeken van late legsels in lang gras valt niet altijd mee. Hiertoe wordt vaak de weidevogeldrone ingezet. In de week voorafgaande aan het maaien wordt gevlogen met warmtebeeldcamera. In de vroege ochtend kunnen zo warmtebronnen zoals legsels worden gevonden en gemarkeerd. Ook komt het voor dat de legsels inmiddels dolende kuikens zijn geworden. Als het er niet te veel zijn, kunnen ze het land uit geholpen worden maar soms wordt ook het hele perceel in last-minutebeheer uitgesteld tot 1 juni.
Vogelkijkhut op wielen
Maar ook een dronevlucht lukt niet altijd. Deze werd in mijn geval gehinderd door dikke mist in de ochtend. In dat geval komt het er op neer dat je ter plaatse voorzichtig te werk gaat en goed om je heen kijkt. Ook de vrijwillige zoeker helpt mee en stapt soms bij de boer op de trekker. Vier ogen zien immers meer dan twee en daarbij, de trekker is door z'n hoge positie zeer geschikt. En het valt op dat vogels zich veel beter laten verraden door een trekker dan door een wandelende zoeker. De vogels zien in een machine kennelijk minder gevaar dan in een mens. Een collega van me noemde de trekker al eens een "vogelkijkhut op wielen".
Tijdens het maaien van de eerste 13 hectare vonden we zes gruttonesten en één tureluurnest. Sommigen zaten nog dicht, anderen waren precies uitgekomen en bij weer anderen was er net een gaatje in een ei te zien. Bijzonder om te zien is, hoe de volgende dag de volwassen grutto al druk is om de jongen naar het naastgelegen plas-drasperceel te lokken.
Maatwerk
Al met al wordt er veel werk van gemaakt om de grasoogst én het broedseizoen tot een goed einde te brengen. Veel preventieve maatregelen zijn er al maar ook ter plaatse in het veld vraagt het veel maatwerk. Boven alles geldt dat je bewust moet zijn waar je mee bezig bent en oog hebben voor de kwetsbaarheid van het geheel. Op gemaaide percelen wordt soms één dag na het inkuilen alweer een legsel gevonden. Kennelijk wordt het maken van een beetje ruimte ook wel gewaardeerd.
Net uit het ei en al op pad. Foto Collectief Eemland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
