Bulkvoedsel

Bart Franken | zondag 29 juni 2025 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 57x

Boerenzwaluwen worden door veel mensen ook wel luchtacrobaten genoemd. Snel, wendbaar, precies. Deze vogels hebben zich zo ontwikkeld tot echte vliegspecialisten. Evolutie is iets majestueus en fascinerends (kom ik later in deze blog nog op terug). Dat ze zich zo als luchtspecialisten hebben ontwikkeld, maakt hen ook tot de meesterjagers die ze zijn. Dat moet je als zwaluw ook wel zijn, om je dagelijkse kostje bij elkaar te jagen. Want al die insecten die je moet vangen... 

Jagen op het erf en het land

Die boerenzwaluwen hebben het slim uitgezocht. Wonen op een boerenerf, in een stal met dieren. Genoeg insecten om je heen en anders van het boerenland af te plukken. En dat van het land af plukken, doen ze soms zelfs letterlijk. Ze vangen insecten tot vlak boven de grond en jagen sowieso gemiddeld maar tot een meter of 8 boven de grond. En anders vangen ze wel insecten rondom en van het water af.

Gezien de overvloed aan voedsel heeft de boerenzwaluw weinig voedselconcurrentie. Daarom kunnen boerenzwaluwen prima in kolonies leven en dus ook jagen. 

Boerenland menu

Je kunt je voorstellen dat het agrarisch gebied, de boerenerven en de landerijen veel voedsel voor boerenzwaluwen herbergen. Boerenzwaluwen jagen onder andere op vliegen, motjes en kleine kevertjes. Maar ook vliegende mieren en zelfs waterinsecten.

Het grootste bulk aan eten zijn muggen. Niet het meest smakelijke wat ik op een menukaart terug zou willen zien. De voedingswaarde van één mug is natuurlijk ook enorm laag. Dus ze moeten vele duizenden muggen vangen om de vier kuikens voor onze webcam te eten te geven. Een paartje zwaluwen vangt tot wel 10.000 insecten per dag. Echt bulkvoedsel dus. De boerenzwaluwen bewijzen daarmee Mark en de andere dieren op het erf dan wel weer een grote dienst.

Bedreigingen voor de boerenzwaluw

De achteruitgang van insecten op het boerenland, de intensivering van de agrarische sector, het verdwijnen van kleine schuren en stallen. Het zijn allemaal factoren die bij hebben gedragen aan een grote achteruitgang van de boerenzwaluw zo'n 50 jaar geleden, met zo'n 50-75% afname. Vanaf de jaren '90 is de populatie min of meer stabiel in Nederland, maar de grote afname van (vliegende) insecten is ook de laatste jaren weer onderwerp van gesprek. Er zijn grote zorgen over wat de afname van insecten voor effect heeft op soorten als de boerenzwaluw. 

En dan is zijn er nog de bestrijdingsmiddelen. Via de insecten komen deze middelen ook in de vogels terecht. Of via vervuild oppervlakte water. Dit is ook reden van zorg. Op Nature Today staat een artikel gepubliceerd over een onderzoek hierover.

Dorst

En als laatste, bij elk droogje hoort ook een natje. En terwijl wij ons als mensen in de airco druk maken over welk hapje bij welke wijn past, moeten de boerenzwaluwen zien te overleven met deze warmte. En terwijl wij in deze hitte gelukkig altijd water uit de kraan kunnen tappen of naar de koelkast kunnen lopen, is het voor vogels een ander verhaal. Boerenzwaluwen hebben wat grotere, open wateren nodig zodat ze in de vlucht vlak over het water kunnen scheren. Hun snaveltje wijd geopend als een blusvliegtuig, net in het water, zo lessen zij hun dorst. 

Denkt u er aan ook voldoende te blijven drinken en eten met deze hitte? En ook voor de vogeltjes in de tuin is een bakje water met deze temperaturen geen overbodige luxe.

~ Bart

Drinkende zwaluw. Bron: Wikimedia Commons

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over