Amerikaanse goudplevier
American Golden-Plover, Pluvialis dominica - Plevieren (Charadriidae)
Het iets kleinere Amerikaanse familielid van 'onze' goudplevier. Nog steeds zeldzaam in Nederland, maar tegenwoordig zien we ze hier ieder jaar. Meestal in groepen goudplevieren. In alle kleden het beste te onderscheiden van de gouplevier door een grijze in plaats van witte oksel.
Snel naar informatie over:
Herkenning
De Amerikaanse goudplevier lijkt vrij veel op de Europese goudplevier. Hij is alleen iets kleiner en is in alle kleden te herkennen aan de grijze oksel, die bij de goudplevier wit is. Volwassen man zomerkleed heeft volledig zwarte onderdelen, met een helderwitte oogstreep, die als een sjaal langs de hals naar beneden loopt en in een kenmerkende bolling op de bovenborst eindigt. Volwasen vrouw heeft een vergelijkbaar patroon, maar iets valer en vlekkeriger. Daarnaast heeft de Amerikaanse goudplevier in winter- en juveniel kleed een krachtiger koppatroon, met duidelijke lichte wenkbrauwstreep die contrasteert met de donkere kruin. De Amerikaanse goudplevier lijkt zeer sterk op de eveneens zeldzame Aziatische goudplevier. Tot 1983 werden deze twee soorten zelfs als één soort gezien: de kleine goudplevier.
Geluid
Veel verschillende roepjes. Meestgehoord is een ietwat melancholiek "PUUU-liep!" Waarbij het tweede deel iets omhoog gaat. Daarnaast de vluchtroep "Pie-die-dit", met versnelling van de laatste twee lettergrepen.
24-28 cm, spanwijdte 66-72 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Het nest van de Amerikaanse goudplevier is een goed gecamoufleerd kuiltje, meestal omzoomd met korstmossen. Het ligt doorgaans in een mozaïek van met korstmos bedekte stenen of grond, met een begroeiing van kruiden, grassen en zeggen. Een gemiddeld legsel bestaat uit vier eieren, die na een dag of 25 uitkomen. De kuikens zijn nestvlieders, die binnen 24 uur het nest verlaten en zelfstandig voedsel zoeken. Ouders begeleiden de jongen nog minstens 2 weken. Na 22-23 dagen zijn de jonge goudpleviertjes vliegvlug.
Leefgebied
De Amerikaanse goudplevier is een broedvogel van de Noord-Amerikaanse arctische toendra's. Hij broedt van westelijk Alaska tot het Canadese Baffineiland in het oosten. Ze broeden op de grond in ondiepe kuiltjes, die zijn bekleed met korstmossen en grassen. Tijdens de trek maken ze gebruik van een breed scala aan binnenlandse en kustgebieden, zoals prairies, akkers en estuariums. Hun overwinteringsgebied bestaat met name uit de graslanden van Argentinië en Uruguay.
Voedsel
Zoekt op typische plevier-manier naar voedsel: rennen-stoppen-pikken-rennen. Voedsel bestaat uit allerlei ongewervelden (zoals insecten, wormen en spinnen), maar ook bessen, bladeren en zaden.
Vogeltrek
De meeste volwassen Amerikaanse goudplevieren verlaten de broedgebieden in augustus richting Zuid-Amerika. Juvenielen volgen later, tot zelfs in oktober. Het zijn lange tochten, naar de graslanden en wetlands van met name Argentinië en Uruguay. Tijdens de trek stoppen ze onder meer in het Midden-Westen van de VS om op te vetten en maken ze een nonstop-vlucht over het water tussen de twee continenten. Vanaf februari keren de Amerikaanse goudplevieren dan weer terug naar hun broedgebieden. In Nederland duiken ze tijdens de voorjaarstrek vooral op in mei en in het najaar in de maanden oktober-november.
Verspreiding en aantal
De populaties van de Amerikaanse goudplevier hebben te maken met verschillende bedreigingen, zoals het opwarmen van het klimaat waardoor de lage toendrabegroeiing door struikjes wordt vervangen en insecten eerder uitkomen. Daarnaast is de intensieve landbouw in de overwinteringsgebieden nadelig voor de Amerikaanse goudplevier. Desondanks lijken de populaties stabiel. In Nederland is de Amerikaanse goudplevier een zeldzame gast, die jaarlijks 2-3 keer wordt gezien, met soms uitschieters van meer dan 5 stuks per jaar.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
In met name oktober, november en in mei kan het de moeite lonen om groepen goudplevieren goed af te zoeken. Zeker in de polders van Texel en de Delta zou er zomaar eens een Amerikaanse goudplevier tussen kunnen staan.
In Europa
Wordt in Europa tijdens de voor- en najaarstrek vooral in de westelijke kustgebieden van het continent gezien. Op de Britse eilanden is het zelfs een schaarse jaarlijkse gast. Daarnaast zijn Amerikaanse goudplevieren in met name Nederland, Denemarken, Frankrijk, Portugal en Spanje weliswaar zeldzaam maar worden ze jaarlijks gezien.
Meer informatie
Bescherming
Deze soort geldt als wereldwijd niet bedreigd.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich in voor een algehele verbetering van de natuurkwaliteit in Nederland. Daar profiteren ook dwaalgasten van.
Wat kun jij doen
Verstoor geen dwaalgasten en respecteer de aanwijzingen van terreinbeheerders. Gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk kunnen belangrijk bijdragen aan een basiskwaliteit natuur in Nederland, waardoor het voor vogels aantrekkelijker wordt om in Nederland te verblijven.
Meer weten?
Wet- en regelgeving
De Amerikaanse goudplevier is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn Amerikaanse goudplevieren beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de Amerikaanse goudplevier is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3. 1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De Amerikaanse goudplevier komt slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voor.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal