Wat doet Vogelbescherming?

Tuinen zijn een belangrijk leefgebied voor vogels. Een vogelvriendelijke tuin is gifvrij en biedt vogels jaarrond voedsel, veiligheid en gelegenheid tot voortplanten. Een vogelvriendelijke tuin bestaat uit inheemse planten (planten die van origine in Nederland voorkomen). Inheemse planten trekken insecten en andere dieren aan die hier ook van nature voorkomen.

Vogelbescherming stelt hoge eisen bij de kweek van planten: zo duurzaam en milieuvriendelijk mogelijk. De planten in onze webshop worden bij professionele Nederlandse kwekers ingekocht en zijn gekweekt zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Daar waar dat nog niet mogelijk is, accepteert Vogelbescherming in elk geval nooit het gebruik van neonicotinoïden en andere systeemgiffen in de teelt. Door een intensieve samenwerking met onze partner Vivara streven we naar een substantieel aantal inheemse plantensoorten die ook biologisch zijn gekweekt. Dit is een meerjarig proces, planten hebben immers tijd nodig om te groeien. In 2026 is het doel om uitsluitend biologische en inheemse tuinplanten aan te bieden. Je helpt ons om deze reis mogelijk te maken door bewust te kiezen voor planten uit onze webshop. 

Uit onderzoek blijkt dat slechts één van de vijf tuinbezitters geen gif gebruikt in eigen tuin. Net als andere groene partners ontmoedigt Vogelbescherming het gebruik van gif in tuinen en openbare ruimte zoveel mogelijk.

Er bestaan vele vormen van gif, bijvoorbeeld tegen insecten (insecticiden), schimmels (fungiciden) en tegen onkruid (herbiciden, Roundup) die op verschillende manieren in het milieu terecht komen. Iets wat veel mensen niet weten is dat naast actief gebruik van deze bestrijdingsmiddelen er ook gif in het milieu en je eigen tuin terecht komt via planten of potgrond uit het tuincentrum. Planten uit reguliere tuincentra worden over het algemeen namelijk niet gifvrij gekweekt. Uit onderzoek blijkt dat bij mezen die in de stad leven meer gifstoffen worden aangetroffen dan bij mezen die in natuurgebieden leven. Bovendien schaadt het gebruik van gif meer soorten dan alleen de doelsoort. Verhoogde insectensterfte door gifgebruik op planten betekent ook minder voedselbeschikbaarheid voor vogels. En vooral voor jonge vogels zijn deze eiwitrijke insecten essentieel om te kunnen groeien.   

Lees meer over gifgebruik in het stedelijk gebied in onze factsheet.

Sierplanten – de naam zegt het al – worden vaak geselecteerd en gekweekt op basis van sierwaarde zoals vorm en kleur van bloem of blad. Dit is mooi om naar te kijken, maar biedt lang niet altijd natuurwaarde. Uitheemse sierplanten kunnen verwilderen en zich vestigen buiten de tuinen. Een deel van deze verwilderde sierplanten is (potentieel) invasief en kan andere planten verdringen. Dit heeft een negatief effect op de algemene biodiversiteit en vogels. Veel sierplanten worden geïmporteerd, waarmee er onbedoeld ook andere soorten in Nederland worden geïntroduceerd. Deze exotische meelifters (planten en dieren) kunnen schadelijk zijn voor onze inheemse planten en dieren. Voorkom onbedoelde geïmporteerde en/of invasieve exoten door te kiezen voor inheemse planten in de tuin. Kijk hiervoor op de website tuinernietin.nl van onze groene partner Floron. Hier krijg je advies over de plant die je wilt aanschaffen. Heb je een invasieve exoot op het oog? De website biedt alternatieve planten met dezelfde natuurwaarden (bijvoorbeeld met bessen voor vogels).

Stichting Steenbreek

Stichting Steenbreek zet zich in om de leefomgeving te vergroenen, in samenwerking met veel verschillende instellingen en organisaties. Elke vierkante meter steen die wordt vervangen door groen helpt. Vogelbescherming zit als kennispartner in het bestuur van Stichting Steenbreek.

In samenwerking met Stichting Steenbreek en andere groene partners zoals IVN Natuureducatie, KNNV Vereniging voor Veldbiologie en Groei & Bloei worden workshops en andere handvatten ontwikkeld voor gemeenten die zijn aangesloten bij Stichting Steenbreek. Zo helpen we gemeenten en hun bewoners om te vergroenen.

Groene partners

Veel natuur- en tuinorganisaties werken met hart en ziel aan een groener en natuurlijker Nederland. Ingestoken vanuit verschillende invalshoeken zetten we ons allemaal in voor biodiversiteit, de leefbaarheid en klimaat, dus uiteindelijk voor dieren, vogels én mensen.

Samen met AVVN, Groei & Bloei, IVN, KNNV, NL Greenlabel, Stichting Steenbreek en Velt biedt Vogelbescherming bewoners en gemeenten ondersteuning om een groene leefomgeving handen en voeten te geven via dit manifest. Samen kunnen we verstening van tuinen zoveel mogelijk voorkomen, of reeds versteende tuinen omvormen naar groene(re).

Daarnaast worden er regelmatig nieuwe producten ontwikkeld voor Nederlandse Tuincentra. Denk aan kant-en-klare vogelpakketten, (biologisch) vogelvoer, nestkasten en trainingen voor het personeel.