Boterbuiken!
Geplaatst op 30 november 2018
Roomwit, pront, rondborstig en uitgekiend: de grote zaagbek. Hij is er weer! Niet massaal, maar ach, zo blijft hij bijzonder. Op naar de zoete wateren. Op naar de ‘boterbuiken’.
Grote zaagbekken zijn buitenbeentjes onder de eendachtigen. Neem alleen al zijn lijf. De meeste eendachtigen zijn ‘kort en breed’; de grote zaagbek lang en slank. Ook de snavel wijkt af. Boven- en ondersnavel zijn bezet met eindtallen kleine, naar achteren gerichte tandjes.
Voorkeur voor ondiep en helder water
De bek is een perfect jachtinstrument. Zwemmend steekt de vogel af en toe de kop onder water om een prooi, bij voorkeur spiering, op te sporen. Eenmaal in het vizier dan duikt de vogel onder en achtervolgt. De snavel opent, de tanden haken en geen vis – hoe glibberig ook - ontkomt.
Vanwege dat zichtjagen heeft de vogel een voorkeur voor ondiep en helder water. Een lichte troebeling weet hij nog wel te ‘overwinnen’, onder meer door sociaal te jagen.
Wintergasten
Grote zaagbekken zijn echte wintergasten; broeden doen ze in Scandinavië en Rusland, vooral in gebieden met meren omgeven door bomen. Ook in de keuze van hun broedplek zijn ze, met een voorkeur voor boomholten en nestkasten, ‘oneends’. Wel des eends is het aantal eieren. Acht tot elf, elk 80 gram en daarmee in totaal meer dan de helft van haar lichaamsgewicht. Broeden lijkt daarbij vergeleken een makkie, zelfs al doen grote zaagbekken aan ei-droppen.
Vrieskou in de Oostzee
Het aantal grote zaagbekken dat hier jaarlijks overwinteren varieert sterk, 4.500 tot 23.000. Hoeveel er komen hangt namelijk sterk af van de kou op de Oostzee, hun belangrijkste overwinteringsgebied. Valt daar de vorst in, dan komen er lekker veel bij ons. De klimaatverandering maakt de kans hierop steeds groter. De afname van de hoeveelheid spiering in ons land werkt juist averechts. De balans is negatief, maar tot nu toe blijft er nog een flink aantal overwinteraars over.
Genieten dus, van ‘boterbuiken’ met hun roomwitte borsten en hun bruingekopte vrouwen. Genieten en hopen op vreselijke vrieskou in de Oostzee.
Waar te zien
Grote zaagbekken zijn op veel plekken te zien. Heel goede locaties zijn te vinden in het noordelijk deel van het IJsselmeer, bijvoorbeeld bij Urk, Stavoren, Wieringen, de Afsluitdijk, Houtdijk. Ook Marker- en randmeren en het zoete deel van de delta en de grote rivieren brengen grote-zaagbekkengenoegens.
Blijf op de hoogte
Lees nieuws en de mooiste artikelen op onze site. En ontvang maandelijks een selectie van de beste artikelen in je mail.
Vogelboeken en -gidsen
Ben je op zoek naar een goed boek over vogels of de natuur? Vogelbescherming heeft een uitgebreid en gevarieerd aanbod in onze winkel en onze webshop.
