Vogelakkers voor velduil en blauwe kiekendief

De blauwe kiekendief en velduil zijn prachtige vogels. Ze horen niet alleen thuis in het Waddengebied, maar dragen ook bij aan de natuurbeleving van de vele bezoekers. Vogelbescherming Nederland en Kenniscentrum Akkervogels willen alles op alles zetten om deze soorten een veilig onderkomen te bieden. Dat is hard nodig, want het gaat niet goed met de velduil en blauwe kiekendief: ze staan op het punt om als broedvogel te verdwijnen, niet alleen uit het Waddengebied, maar uit heel Nederland. Beide soorten staan op de Rode Lijst van bedreigde broedvogels in ons land.

Vogelakkers zijn akkers waarop eiwitgewassen, zoals luzerne of klaver, worden afgewisseld met stroken meerjarige natuurbraak, waarin kruiden en grassen bloeien. De luzerne/klaver blijft minimaal drie jaar staan, maar wordt vanaf begin juni enkele keren gemaaid, waarmee de veldmuizen afkomstig uit de braakstroken een relatief gemakkelijk prooi worden voor muizeneters zoals onze velduil en blauwe kiekendief. Niet alleen roofvogels profiteren, want de natuurbraak is ook een thuis voor insecten die voor andere akkervogels belangrijk voedsel zijn. ’s Winters zijn in de natuurbraak volop onkruidenzaden aanwezig als voedsel voor onze wintergasten. Het geheel kan worden aangevuld met stroken graan, ook als wintervoedsel. Zo zijn vogelakkers jaarrond eilandjes van biodiversiteit in het intensief agrarisch landschap.

Dankzij het Waddenfonds konden Vogelbescherming en Kenniscentrum Akkervogels in samenwerking met diverse grondeigenaren in de afgelopen periode 150 ha vogelakkers aanleggen. Behalve de aanleg van de akkers is ook onderzoek naar het landschapsgebruik van velduilen en kiekendieven onderdeel van het project. Het is moeilijk om een bijdrage van vogelakkers aan velduilen en kiekendieven aan te tonen. Met veel moeite zijn er enkele blauwe kiekendieven en velduilen gezenderd, maar de steekproef is erg klein. Een terugkerende lastigheid van veldonderzoek aan schaarse soorten. Toch vinden we de resultaten van de vogelakkers bemoedigend. Uit observaties van de akkers blijkt dat blauwe kiekendieven en velduilen, en veel andere muizeneters, op vogelakkers foerageren. Bovendien weten tal van andere vogelsoorten, zoals veldleeuwerik, gele kwikstaart, vink, geelgors en kneu, de akkers te vinden om te broeden of er de winter op door te brengen. Ogenschijnlijk bevalt deze soorten de combinatie van broed- en foerageermogelijkheden die elders nog moeilijk te vinden is in het agrarische landschap.