Navigatie overslaan
Living on the Edge / Wil Meinderts

Living on the Edge / Sahel

Vogelbescherming werkt met BirdLife Partners aan de bescherming van trekvogels die overwinteren in de Sahel. Samen met vertegenwoordigers van de bewoners herstellen we landschappen die vaak sterk gedegradeerd zijn. Dit doen we altijd in combinatie met maatregelen om het levensonderhoud van lokale gemeenschappen te verbeteren. Zo trainen we boeren en boerinnen in innovatieve landbouwmethoden, zoals natuurlijke compost maken of veevoer oogsten. En bieden we alternatieven aan die meteen goed zijn voor de natuur, zoals het maken van zuinige ovens waardoor houtkap wordt tegengegaan, of het houden van bijen voor honing en betere bestuiving. Die combinatie van aandacht voor mens en natuur is de sleutel tot succes in de Sahel!

Animatie Geef voor bomen

Bekijk welke gevaren trekvogels onderweg tegenkomen. En welke oplossingen er zijn voor vogels én mensen.

Vogelbomen in Burkina Faso en Mauritanië

Rondom Lac Higa in Burkina Faso voeren we natuurlijke bosverjonging uit, samen met boeren en mede dankzij financiering van Turing Foundation. Door baanbrekend onderzoek van Bureau Altenburg en Wymenga weten we nu precies welke bomen essentieel zijn voor de trekvogels: Acacia’s, Faidherbia albida, Balanites aegyptiaca, Salvadora persica. Het zijn allemaal inheemse soorten waar vogels de voorkeur aan geven. Ze vinden er insecten en bessen en zoeken er hun broodnodige rust, na de vermoeiende en gevaarlijke oversteek van de Sahara.
In La Vallée du Sourou werken we samen met bewoners en ondernemers aan het vermarkten van olie van de Balanites boom. Winst voor mensen én voor vogels.

In Mauritanië is Nature Mauritanie in 2016 officieel BirdLife Partner geworden. Samen met deze Partner gaan we landvogels in de Sahel beschermen. Dat doen we door gedegradeerde gronden te herstellen om zo verwoestijning tegen te gaan. Een gezamenlijk plan voor landgebruik en natuurbescherming – waar zowel de overheid als de betrokken nomadische boeren aan meedoen – moet zorgen voor een langdurige oplossing.

Deze gebiedsgerichte projecten krijgen een grotere impact op landschapsschaal doordat we investeren in uitwisselingsprojecten tussen dorpen en regio’s. Boeren leren het beste van elkaar. Daarnaast bepleiten we het gebruik van de juiste vogelbomen bij andere vergroeningsinitiatieven zoals ‘The Great Green Wall’.

Bomen planten / Michiel van den Bergh Bomen planten / Michiel van den Bergh

Resultaten Living on the Edge

Het gemeenschappelijke belang van vogels en mensen in de Sahel-regio stond in het project Living on the Edge centraal. Vogelbescherming heeft Living in the Edge uitgevoerd met steun van BirdLife Partners en bewoners terplekke, de Nationale Postcode Loterij én onze leden. Het project is afgerond en de resultaten zijn overweldigend.

150.000 bomen geplant

Tussen 2011 en 2015 werd in veertien gebieden in vier Afrikaanse landen – Burkina Faso, Senegal, Mauretanië en Nigeria – het landgebruik verduurzaamd, waardoor trekvogels een beter leefgebied kregen en de plattelandsbevolking een beter bestaan. Zo werden er meer dan 150.000 bomen geplant en meer dan 3.200 ha leefgebied voor vogels hersteld. Dat was hard nodig: de Sahel-regio is een belangrijk overwintersgebied voor veel vogelsoorten, zoals de wielewaal, de grauwe klauwier, de gekraagde roodstaart en de koekoek.

Goed voor vogels én mensen

Bewoners in en naast belangrijke pleisterplaatsen van vogels in de betrokken Sahel-gebieden kregen alternatieve middelen van bestaan aangereikt. Daardoor hoeven ze geen bomen meer te kappen of vogels te jagen. Dan gaat het onder meer om kleinschalige kippenhouderijen, bijenkorven, boom- en groentekwekerijen. Dat geeft de projecten een duurzaam karakter. Net als de ruim 5.000 efficiënte houtovens die verspreid zijn, waardoor minder bomenkap nodig is. Het project heeft ervoor gezorgd dat 20.000 mensen beter in hun levensonderhoud kunnen voorzien.

Nieuw onderzoek

Minutieus onderzoek ten behoeve van Living on the Edge leverde nieuwe wetenschappelijke inzichten op. Duidelijk is geworden in wat voor soort bomen vogels eigenlijk zitten en hoe bewoners in deze gebieden effectief betrokken kunnen worden bij natuurbescherming die doorgaat ook als het project is gestopt.

Verdrag voor landvogels

Living on the Edge leidde via internationale beleidsbeïnvloeding tot een nieuw internationaal trekvogelverdrag. Als uitvloeisel van het verdrag is inmiddels een studiegroep opgericht rondom over land trekkende trekvogels.

Documentaire

Via tal van initiatieven werden trekvogels en hun bescherming bij een breed publiek onder de aandacht gebracht. Zo was er bij VARA’s Vroege Vogels en in bioscopen een documentaire te zien over het project. 

Download het lespakket ‘De ongelooflijke reis’

Als onderdeel van Living on the Edge is in opdracht van Vogelbescherming voor leerlingen uit groep 7 en 8 van de basisschool is een leerzaam, leuk en afwisselend lespakket ontwikkeld over trekvogels door Marisa Stoffers. Het pakket is ook in het Frans vertaald en gebruikt in Burkina Faso. Centraal staat de gekraagde roodstaart.
Het pakket bevat opdrachten op het gebied van biologie, aardrijkskunde, taal en rekenen.

Blijf op de hoogte

Lees nieuws en de mooiste artikelen op onze site. En ontvang maandelijks een selectie van de beste artikelen in je mail.

Aanmelden Vogelnieuws

Kijkers voor kijkers

Ben je toe aan een nieuwe verrekijker of telescoop? Je oude kijker of scoop kan veel betekenen voor de bescherming van vogels in ontwikkelingslanden! Lever hem daarom in bij Vogelbescherming. Vele honderden kijkers kregen al een tweede leven.

Lees meer

Meer internationale bescherming